TradiMec Nỗ Lực Vì Tương Lai Rộng Mở Của Dược Liệu Nội Địa Việt
Ngày cập nhật:
15/04/2024
Biên tập viên:
Thu Hà
TradiMec hay Viện Y dược cổ truyền Dân tộc coi việc gìn giữ và bảo tồn nguồn dược liệu quý, nâng tầm các vị thuốc YHCT Việt là một trong những nhiệm vụ quan trọng nhất. Đồng thời, Viện cũng nỗ lực áp dụng thành tựu khoa học hiện đại trong nuôi trồng và phát triển dược liệu, ứng dụng trong các bài thuốc, liệu pháp điều trị cổ phương.
Sứ mệnh sưu tầm, bảo tồn và phát triển nguồn dược liệu quý dân tộc
Việt Nam là một trong những quốc gia có lịch sử phát triển nền y học cổ truyền (YHCT) qua hàng nghìn năm lịch sử với nguồn dược liệu quý cực phong phú. Theo thống kê mới nhất, trên lãnh thổ nước ta có hơn 5.000 loài thực vật và nấm, cùng hơn 400 loài động vật và khoảng 75 loại khoáng vật có dược tính và có thể sử dụng làm thuốc. Nhiều dược liệu quý hiếm trên thế giới và là loài đặc hữu, độc đáo chỉ có ở Việt Nam, bao gồm: Sâm Ngọc Linh, thông đỏ, ngân đằng, ba kích, châu thụ,…
Bên cạnh nguồn dược liệu đủ cung cấp cho nhu cầu xuất khẩu, hàng năm chỉ riêng trong nước ta đã tiêu thụ từ 50.000 – 60.000 tấn dược liệu cho công tác nghiên cứu, thực nghiệm và bào chế các loại thuốc YHCT. Có thể nói, nguồn dược liệu phong phú chính là tiền đề quan trọng để bảo tồn, phát triển ngành dược liệu và YHCT của nước nhà. Tuy nhiên, có một thực tế đang lo ngại chính là sự phát triển của dược liệu tại Việt Nam trong những năm qua chưa thực sự xứng tầm.
Một trong những vấn đề trước mắt là tình trạng “chảy máu” dược liệu thô ra nước ngoài. Dù xuất khẩu nhiều loại dược liệu quá nhưng chất lượng dược liệu Việt trên thị trường quốc tế không được đánh giá cao. Nguồn dược liệu bị bán rẻ ra nước ngoài trước khi được bào chế đúng cách vẫn đang xảy ra và có chiều hướng gia tăng.
Ngoài ra, việc khai thác bừa bãi mà không có kế hoạch bảo tồn vùng trồng, nguồn gen cũng đã khiến nhiều loại dược liệu quý của Việt Nam có nguy cơ cạn kiệt và tuyệt chủng.
Một khó khăn khác là dù nguồn dược liệu Việt Nam phong phú nhưng việc nghiên cứu về công dụng y khoa của chúng chưa được thực hiện tốt. Đồng thời, công tác sưu tầm các dược liệu, bài thuốc tự nhiên đã bị thất lạc, mai một theo nhiều tài liệu YHCT trong lịch sử.
Để đạt hiệu quả hợp tác cao nhất, cả hai đơn vị đã ký kết đa phương cùng Trung tâm Nghiên cứu và Nuôi trồng Dược liệu Quốc gia (Vietfarm). Dù hoạt động độc lập, nhưng TradiMec và các đối tác đều có mong muốn bảo vệ, phát huy giá trị của những dược liệu cổ truyền của dân tộc, nghiên cứu các phương pháp nuôi cấy tân tiến và phát triển những vùng trồng dược liệu chất lượng cao, đồng thời ứng dụng dược liệu Việt vào các sản phẩm, dịch vụ y tế cho cộng đồng.
TradiMec cùng Vietfarm hợp lực nghiên cứu các cây thuốc quý
Viện Nghiên cứu và Phát triển Y dược cổ truyền Dân tộc đã chính thức ký kết hợp tác với Trung tâm Nghiên cứu và Nuôi trồng Dược liệu Quốc gia Vietfarm vào ngày 28/4/2020 với nhiều hoạt động và nhiệm vụ.
Kết hợp sưu tầm, khai thác và bảo tồn nguồn dược liệu quý bền vững
Cùng hướng đến cụ thể, hiện thực hóa những mục tiêu và chiến lược hợp tác giữa TradiMec và Vietfarm, cả hai đơn vị đã có thời gian dài trao đổi, bàn bạc trước khi đi đến quyết định ký kết hợp tác. Trở thành đối tác chiến lược của nhau, Viện và Vietfarm đã đặt ra những mục tiêu cụ thể về việc tổ chức thực hiện hoạt động sưu tầm, nghiên cứu, nuôi trồng và nâng cao chất lượng vùng trồng dược liệu Việt.
Tiến sĩ – Bác sĩ Nguyễn Thị Vân Anh với vai trò Viện trưởng Viện Nghiên cứu & Phát triển Y dược cổ truyền Dân tộc chia sẻ về chiến lược hợp tác của hai đơn vị:
“Sự hợp tác của hai đơn vị đầu ngành là TradiMec và Vietfarm đánh dấu bước chuyển mới và phát triển cơ hội tương lai của các phương pháp nghiên cứu YHCT dân tộc, cũng như việc mở rộng quy mô và nâng cao chất lượng nuôi trồng nguồn dược liệu quý giá tại nước ta.
Về phía Viện, chúng tôi sẽ tập trung các điều kiện và nguồn lực để mở rộng sưu tầm thuốc quý, nghiên cứu nguồn dược liệu có tính ứng dụng cao, đồng thời hợp tác nhiều bên để dễ dàng hơn trong việc tìm kiếm, bảo tồn những nhiều loại dược liệu quý hiếm.
Về phía Trung tâm Nghiên cứu và Nuôi trồng Dược liệu Quốc gia cũng sẽ có thêm những cơ hội tốt hơn để thực hiện sứ mệnh khôi phục tài nguyên dược liệu nội địa, đồng thời khẳng định chất lượng và nâng tầm giá trị cây thuốc Nam.”
Nghiên cứu quy trình nuôi trồng, bào chế dược liệu đạt tiêu chuẩn GACP-WHO
Trong hoạt động hợp tác của hai đơn vị, Vietfarm còn có nhiệm vụ cung ứng nguồn dược liệu được nuôi trồng nội địa có chất lượng cao, đạt các tiêu chuẩn GACP-WHO để phối hợp hoạt động nghiên cứu ứng dụng của TradiMec. Từ đó, những cây thuốc quý sẽ được ứng dụng trong thực tiễn khám chữa bệnh bằng pháp trị và bài thuốc YHCT.
Hiện nay, hai đơn vị đã thực hiện nhiều đề tài nghiên cứu và ứng dụng nguồn dược liệu dân tộc như:
- Công nghệ và kỹ thuật nuôi cấy Đông trùng hạ thảo dạng bán tự nhiên lần đầu tiên xuất hiện tại Việt Nam.
- Xây dựng và mở rộng vùng nuôi trồng nấm lim xanh quý hiếm.
- Nuôi trồng và ứng dụng vị thuốc kê huyết đằng vào các pháp trị, bài thuốc YHCT điều trị các chứng bệnh xương khớp,…
Nhiều đề tài nghiên cứu đã được thực hiện, sau khi kiểm định và thực nghiệm đã đạt kết quả tốt. Nhờ đó, nhiều sản phẩm, dịch vụ chăm sóc sức khỏe cộng đồng ứng dụng thành công thành tựu YHCT và dược liệu Việt đã được ra mắt, nhận được sự quan tâm của người dân.
Bên cạnh đó, các phương pháp bào chế, nuôi cấy dựa trên cơ sở y khoa hiện đại, máy móc, thiết bị và dây chuyền công nghệ tân tiến đã mang đến những sản phẩm dược liệu đạt chuẩn quốc tế từ nội địa Việt mà không hề kém cạnh chất lượng của bất cứ hàng ngoại nhập nào.
Chuyển giao công nghệ, ứng dụng dược liệu trong bài thuốc chữa bệnh
Mặt khác, TradiMec đã ký kết hợp tác đa phương để thực hiện chuyển giao công nghệ, thành tựu nghiên cứu và hợp tác để ứng dụng những dược liệu Việt Nam chất lượng cao có dược tính phù hợp vào các bài thuốc YHCT cổ phương.
Viện đã cùng Trung tâm Thuốc Dân tộc hợp tác nghiên cứu dược tính các dược liệu nhằm ứng dụng vào công tác chữa bệnh cứu người. Các nguồn dược liệu được sử dụng đều đến từ vùng trồng chất lượng cao của Vietfarm. Từ đó, chúng được bào chế thành các sản phẩm chăm sóc sức khỏe, bài thuốc cổ phương có hiệu quả điều trị tốt và độ an toàn cao.
Một số bài thuốc ứng dụng thành công YHCT trong chữa bệnh, sử dụng các dược liệu nội địa Việt là: Sơ can Bình vị tán chữa đau dạ dày, sản phẩm hỗ trợ bệnh nhân xương khớp Hoạt Huyết Phục Cốt Hoàn, Định Tâm An Thần Khang trị chứng mất ngủ và giảm tình trạng suy nhược cơ thể, bài thuốc Quốc dược Phục Cốt Khang ứng dụng thành công vị thuốc huyết kê đằng trong pháp đồ điều trị xương khớp,…
Bên cạnh đó, TradiMec và Vietfarm cũng hợp tác cùng Hệ thống phục dựng mô hình Thái Y Viện triều Nguyễn – Nhất Nam Y Viện để ngheien cứu và công bố các bài thuốc YHCT Cung đình như: Uy Long Đại Bổ, Tiêu Thạch Khang, Cốt Vương Thang, Bình Vị Khang, Định Tâm Khang,…
Thực hiện giấc mơ đưa dược liệu nước nhà vươn tầm quốc tế
Không chấp nhận dừng lại ở phạm vị nội địa Việt, TradiMec đặt phương hướng phát triển hướng đến thị trường quốc tế trong tương lai nhằm quảng bá thành tựu và dược liệu YHCT của nước ta đến các quốc gia trong khu vực cũng như trên toàn cầu.
Thực tế, xu hướng điều trị bệnh tật và chăm sóc sức khỏe bằng các pháp trị và bài thuốc YHCT đang ngày càng nhận được sự quan tâm, được các quốc gia cả Đông và Tây chú ý. Chúng được đón nhận tích cực nhờ độ an toàn cao, hiệu quả bền vững và trải nghiệm quá trình thú vị, mang đậm nét những giá trị văn hóa độc đáo của người dân bản địa.
Chính vì vậy, TradiMec không ngừng hợp tác cùng những đơn vị y khoa trong nước, mong muốn có sự trao đổi và liên kết với các đơn vị YHCT quốc tế để đưa những thành tựu cổ truyền của nền y học dân tộc Việt Nam vươn tầm ra xa hơn nữa.
Hiện nay, một số sản phẩm dược liệu Việt chất lượng cao tạo nên nhờ sự hợp tác giữa Viện và các đối tác đã phần nào đạt hiệu quả như mong muốn trong thị trường nội địa, đồng thời bắt đầu nhận được sự đánh giá tích cực đến từ những khách hàng, bệnh nhân quốc tế.
Hy vọng đưa dược liệu Việt Nam cùng tinh hoa YHCT dân tộc đến với bạn bè thế giới có lẽ không hề xa vời trong tương lai nếu TradiMec và các đối tác tiếp tục sứ mệnh của mình, nỗ lực hợp tác phát triển và tạo nguồn lực chung.
Hiện nay, TradiMec cùng các đối tác vẫn còn những khó khăn cần giải quyết để bảo tồn và nâng cao chất lượng dược liệu, kiểm định, ứng dụng thành công trong các bài thuốc cổ phương cung như các pháp trị YCHT nhằm đảm bảo đạt tiêu chuẩn y khoa quốc tế, có thể sử dụng an toàn và hiệu quả cho thể trạng của người nước ngoài. Tuy nhiên, giấc mơ quốc tế hóa dược liệu Việt và nâng tầm YHCT đã đến rất gần.
Mọi thông tin vui lòng liên hệ:
Viện Nghiên cứu và phát triển y dược cổ truyền (TradiMec)
Trụ sở: Biệt thự B31, KĐT Trung Hòa Nhân Chính, P. Nhân Chính, Q. Thanh Xuân, TP Hà Nội.
Điện thoại: (024) 7109 6699.
Email: info@vienyduocdantoc.org.vn.
Website: https://vienyduocdantoc.org.vn/