Trà Shan Tuyết

Ngày cập nhật: 20/03/2024 Biên tập viên: Nguyễn Quỳnh
4.9/5 - (8 bình chọn)

Trà shan tuyết là một trong những loại trà hảo hạng được nhiều người ưa chuộng, yêu thích. Không chỉ nhờ có hương vị thơm ngon, loại trà này còn mang đến nhiều công dụng tốt cho sức khỏe như giảm mệt mỏi, chống lão hóa, kháng khuẩn, ngăn ngừa bệnh,… hiệu quả. Trong bài viết dưới đây, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu rõ hơn về đặc điểm, công dụng, cách dùng cũng như những lưu ý về trà shan tuyết.

Những thông tin tổng quan về trà shan tuyết là gì?

Ở Việt Nam, trà shan tuyết được biết đến như một thức uống thượng hạng với nguyên liệu chính là những búp non từ cây trà shan tuyết cổ thụ. Dưới đây là những thông tin chi tiết về loài cây độc đáo này.

  • Tên gọi khác: Trà tuyết, trà san tuyết, chè suối giàng, chè cổ thụ, trà H’ Mông,…
  • Tên khoa học: Camellia taliensis
  • Thuộc họ: Chè (Theaceae)

Đặc điểm thực vật

Không chỉ là thứ trà bậc nhất, cây tuyết cổ còn sở hữu những đặc điểm độc đáo, hiếm thấy ở Việt Nam.

Cây trà shan tuyết có tuổi thọ hơn 100 năm tuổi tại vùng cao Tây Bắc
Cây trà shan tuyết có tuổi thọ hơn 100 năm tuổi tại vùng cao Tây Bắc
  • Là loài cây thân gỗ lớn, sống lâu năm, các gốc trà tuyết cổ có tuổi thọ lên đến hơn 300 trăm năm.
  • Thân cây to, vỏ ngoài nhuộm màu trắng mốc, đường kính khoảng chừng 1m, phân nhánh và uốn lượn theo nhiều kiểu dáng khác nhau.
  • Phần búp trà thường to hơn các loại trà khác, có màu trắng xám, phủ một lớp lông tơ mịn như những bông tuyết nhỏ tên vì thế có tên là trà tuyết.
  • Những lá già có màu xanh ngắt như lá trà thông thường nhưng có kích thước to hơn, nhẵn bóng cả hai mặt, các gân lá rõ rệt.

Khu vực phân bố

Trà shan tuyết chất lượng nhất được hái từ những cây trà tuyết cổ thụ sống ở độ cao trên 1.400m so với mực nước biển. Chính vì thế, tại Việt Nam rất hiếm gặp loài cây này, chúng chỉ xuất hiện ở một số tỉnh vùng núi cao phía Tây Bắc như Yên Bái, Hà Giang, Sơn La, Điện Biên và Hòa Bình.

Trong 5 tỉnh thành đó, nổi tiếng nhất phải kể đến trà shan tuyết Hà Giang (bản Phìn Hồ), trà shan tuyết Tà Xùa và trà shan tuyết Suối Giàng (Yên Bái). Những cây trà cổ này hầu hết là có sẵn trong tự nhiên, không do con người nuôi trồng hay canh tác.

Thu hái và bào chế

Bộ phận được sử dụng pha trà là phần búp và lá non bởi đây là những phần chứa đựng nhiều dưỡng chất và cho chất lượng trà ngon nhất. Theo người dân bản địa, thời gian thu hoạch trà thường kéo dài trong 3 tháng mùa đông và đầu xuân. Tiết trời càng lạnh, buốt giá thì trà thu được lại càng thơm ngon, bổ dưỡng.

Việc khai thác trà shan tuyết không phải là điều dễ dàng, khi hái cần phải trèo lên tận những đầu cành thì mới có thể lấy được những búp trà ngon. Đồng thời chỉ hái 1 tôm, 1 tôm 1 lá hay 1 tôm 2 lá, những búp này không được sâu bệnh, dập nát. Sau đó, trà sẽ được chế biến theo phương pháp thủ công của người dân tộc Mông, Dao. Khoảng thời gian từ khi hái đến lúc chế biến không nên kéo dài quá 6 tiếng.

Búp chè sau khi thu hoạch, được tuyển chọn kỹ càng sẽ được bào chế với phương thức sao, vò sau đó làm khô bằng tay truyền thống kết hợp cùng một số dụng cụ hỗ trợ khác như máy vò, quạt máy, bếp than. Các quy trình này được kiểm soát sát sao để cho ra thành phẩm có chất lượng tốt, ổn định nhất.

Trà shan tuyết cổ thụ thượng hạng sau khi được sấy khô
Trà shan tuyết cổ thụ thượng hạng sau khi được sấy khô

Ngày nay, quy trình sấy khô trà đã áp dụng một số công nghệ hiện đại như sấy lạnh, sấy nhiệt,… giúp nâng cao hiệu suất mà vẫn đảm bảo được chất lượng trà vẫn nguyên vẹn.

Sử dụng trà shan tuyết có tác dụng gì?

Được khai thác trong tự nhiên, bào chế với phương pháp thủ công, phải khẳng định rằng hiếm có loại trà nào có thể đạt được độ sạch và an toàn như trà shan tuyết. Bên cạnh đó, mỗi búp trà hấp thụ trọn vẹn những tinh hoa của đất trời còn mang đến những công dụng tuyệt vời cho sức khỏe người dùng, cụ thể như sau.

Theo y học cổ truyền

Trong các tài liệu Đông y nhận định, trà shan tuyết là thảo dược có vị đắng chát, hơi ngọt, tính mát và quy vào kinh Can, Thận là chủ yếu. Ngoài ra, thảo dược này còn có nhiều tác dụng tốt cho sức khỏe như:

  • Thanh nhiệt, giải độc, giải khát, lợi tiểu, tiêu thực.
  • Nhuận tràng, trị tả lỵ, mụn nhọt, dưỡng nhan.
  • Giảm đau đầu, giúp nhẹ đầu, minh mẫn đầu óc, sáng mắt.

Theo y học hiện đại 

Từ nhiều năm trước đây, trà shan tuyết đã trở thành đối tượng nghiên cứu của nhiều nhà khoa học. Theo kết quả thu được, loại trà này chứa nhiều hợp chất quý hiếm tốt cho sức khỏe có thể kể đến như cafein tanat, melatonin, polyphenol, EGCG,…

Những hợp chất này đã khẳng định trà shan tuyết là một trong những thức uống bổ dưỡng hàng đầu cho sức khỏe.

  • Giúp giảm căng thẳng, mệt mỏi, chống dị ứng, giúp não bộ thư giãn, tinh thần sảng khoái mà không làm giảm khả năng hấp thụ canxi của cơ thể.
  • Đào thảo các cholesterol xấu trong cơ thể, từ đó chống các bệnh mạch vành, xơ cứng mạch, phòng ngừa bệnh tim, đột quỵ, tai biến mạch máu não.
  • Vô hiệu hóa các gốc tự do trong cơ thể, ngăn ngừa sự hình thành và phát triển của các tế bào ung thư, giảm khả năng tăng trưởng của khối u đặc biệt hiệu quả với ung thư phổi, tiền liệt, kết tràng, trực tràng, tuyến mật.
  • Chống lão hóa da, làm đẹp da, giữ cho vóc dáng luôn cân đối.
  • Chống sâu răng, viêm lợi, hôi miệng, hôi chân, sáng mắt.
  • Thanh nhiệt, giải độc cơ thể, kháng khuẩn, cân bằng đường tuyết.

Hướng dẫn cách pha trà shan tuyết đúng chuẩn

Pha trà tưởng chừng như là một việc vô cùng đơn giản. Thế nhưng, để có được một ấm trà ngon thực thụ cần phải trải qua nhiều công đoạn công phu và tỉ mỉ. Đối với hồng trà shan tuyết cũng vậy, từ công đoạn chọn ấm đến cách pha đều đòi hỏi những kỹ thuật chuẩn xác. Ngay sau đây, hãy cùng chúng tôi khám phá các bước làm để có được ấm trà tuyệt hảo.

Bước 1: Chuẩn bị dụng cụ cần thiết

Khâu chuẩn bị là bước vô cùng quan trọng để có được một ấm trà giữ trọn hương vị thơm ngon của trà. Trong bước này, người dùng cần chuẩn bị những thứ sau:

  • Nước: Nên sử dụng nguồn nước tinh khiết nhất, có thể dùng nước uống để đun sôi. Để tránh làm mất hương vị, người dùng không nên dùng nước mưa, nước giếng khoan,… bởi chúng có thể chứa lượng axit cao.
  • Ấm trà: Về ấm trà nên chọn những ấm có chất lượng men tốt, khả năng giữ nhiệt cao, kín hơi. Người dùng nên cẩn trọng trước những bộ ấm chén kém chất lượng, lớp men khi gặp nhiệt độ cao không những ảnh hưởng đến độ thơm ngon của trà mà còn gây hại cho sức khỏe.
  • Nguyên liệu trà shan tuyết đúng chuẩn. Đây chính là yếu tố quan trọng nhất tạo nên một ấm trà chuẩn vị. Khi pha, trà sẽ tỏa mùi hương thơm đặc trưng, màu vàng bắt mắt và vị đậm đà khó quên.

Bước 2: Tráng ấm pha trà

Tráng ấm pha trà sẽ giúp làm sạch ấm và giúp ấm nóng đều, không bị nứt vỡ do thay đổi nhiệt đột ngột khi rót nước pha trà.

Người dùng chỉ cần dùng một ít nước sôi rót vào trong cốc, lắc đều rồi đổ đi.

Đối với trà shan tuyết, người dùng không cần tráng trà để loại bỏ tạp chất bởi chúng hoàn toàn không sử dụng chất độc hại trong quá trình sấy khô và bảo quản.

Cách pha trà đúng chuẩn cần thực hiện nhiều công đoạn công phu
Cách pha trà đúng chuẩn cần thực hiện nhiều công đoạn công phu

Bước 3: Pha trà

  • Sau khi tráng ấm pha, dùng một lượng trà vừa đủ (khoảng 6gr) bỏ vào ấm.
  • Rót thêm khoảng 180ml nước sôi ở 95 độ C vào ấm. Nếu không có nhiệt kế, bạn chỉ cần ước lượng để nước nguội sau khoảng 1 phút là được.
  • Ủ trà trong khoảng 10 – 15 giây để trà ngấm là có thể sử dụng, không nên ủ trà quá lâu sẽ làm mất hương vị, biến đổi màu sắc.
  • Ngoài ra, khi trà chín có thể rót toàn bộ nước trà qua một bình đựng khác, giữ lại một chút nước cốt rồi rót thêm khoảng 150ml nước nữa vào ấm rồi đợi khoảng 20 giây tiếp theo sẽ có ấm trà mới.

Những lưu ý khi sử dụng trà shan tuyết

Cũng như nhiều loại trà khác, khi sử dụng trà shan tuyết người dùng nên lưu ý những vấn đề dưới đây để tránh gây hại đến sức khỏe:

  • Không nên uống trà vào lúc đói bởi có thể dẫn đến đau dạ dày và tuyệt đối không uống trà đã để qua đêm.
  • Đối với những người uống trà shan tuyết giảm cân cần kết hợp với chế độ ăn uống điều độ và tập luyện thường xuyên, không nên sử dụng quá nhiều trà mỗi ngày.
  • Không uống trà vào buổi tối để tránh mất ngủ, những người mất ngủ thường xuyên không nên sử dụng.
  • Không nên lạm dụng trà thay cho nước uống hàng ngày mà mỗi ngày chỉ nên uống chừng 4 ly nhỏ. Một số nghiên cứu cho thấy sử dụng quá nhiều trà shan tuyết có thể dẫn đến rối loạn sự phát triển của phôi thai và làm chậm quá trình phát triển của xương.

Mua trà shan tuyết ở đâu tốt nhất? Trà shan tuyết giá bao nhiêu hiện nay?

Hiện nay, trà shan tuyết được bày bán ở nhiều nơi trên khắp nước ta. Bên cạnh những địa chỉ uy tín, người dùng nên cẩn trọng trước những địa chỉ cung cấp hàng giả, hàng kém chất lượng. Theo khảo sát thị trường, giá trà shan tuyết Hà Giang đúng chuẩn dao động trong khoảng 1.300.000 – 1.500.000 VNĐ/kg. Vì thế, khó có thể tin được rằng chỉ với vài trăm nghìn đồng mà bạn có thể sở hữu được 1kg trà hảo hạng này.

Để tránh những rủi ro này và mua với mức giá hợp lý nhất, bạn có thể tin tưởng và lựa chọn Trung tâm Nghiên cứu và Nuôi trồng dược liệu Vietfarm.

Cần lưu ý khi lựa chọn mua trà trên thị trường phức tạp hiện nay
Cần lưu ý khi lựa chọn mua trà trên thị trường phức tạp hiện nay

Những búp trà được khai thác từ cây trà shan tuyết cổ thụ Hà Giang có tuổi thọ lên đến vài trăm năm tuổi sẽ được sấy khô với công nghệ sấy lạnh đảm bảo giữ trọn hương vị thơm ngon. Ngoài ra, giá trà shan tuyết cổ thụ tại Vietfarm cũng vô cùng hợp lý do giảm bớt được nhiều phí trung gian, cung cấp sản phẩm đến tận tay người tiêu dùng. Đặc biệt, đơn hàng của quý khách hàng còn được miễn phí vận chuyển trên toàn quốc.

Trên đây là những thông tin chi tiết nhất về trà shan tuyết và những công dụng tuyệt vời, địa chỉ bán trà shan tuyết uy tín,… Hy vọng bài viết này giúp bạn có được thêm nhiều thông tin hữu ích. Nếu bạn còn có bất cứ thắc mắc nào hãy liên hệ với chúng tôi để được hỗ trợ tốt nhất.

TTUT, BSCKII Nguyễn Thị Nhuần

Chức vụ: Cố vấn chuyên môn

Học hàm/ học vị: BS.CKII

Nơi công tác: Bệnh viện YHCT Trung Ương

Đăng ký tư vấn với chuyên gia