Long Nhãn

Long nhãn chính là bộ phận cùi của quả cây nhãn vô cùng thơm ngon, bổ dưỡng. Đồng thời, trong Đông y, đây lại là một trong những thảo dược quý có nhiều công dụng chữa bệnh như trị táo bón, thiếu máu, mất ngủ, an thần,… Cụ thể những tác dụng này như thế nào, cách dùng ra sao và cần lưu ý điều gì, hãy cùng chúng tôi tìm hiểu trong bài viết dưới đây.

Những thông tin tổng quan về dược liệu long nhãn

Đối với nhiều người, long nhãn đã trở nên vô cùng quen thuộc trong các món ăn, chè, trà thảo dược,… Chúng được khai thác từ quả cây nhãn và trải qua những quá trình bào chế đặc biệt. Một số thông tin về dược liệu long nhãn như sau:

• Tên gọi khác: Long nhãn nhục, long mục, á lệ chi, ích trí, nguyên nhục, mật tỳ,…
• Tên khoa học: Euphoria longan LamK
• Thuộc họ: Bồ hòn (Sapindaceae)

Đặc điểm thực vật

Long nhãn thường có màu nâu đậm, màu vàng cánh gián hoặc đôi khi là màu vàng nhạt, kích thước tương đối nhỏ (1/2 đầu ngón tay). Độ dày, mỏng của chúng phụ thuộc vào kích thước của phần thịt quả, phần vỏ ngoài nhăn nheo, bên trong sáng bóng, mềm, dẻo và có mùi thơm đặc trưng.

Thảo dược này được khai thác từ quả của cây nhãn – loài cây xuất hiện nhiều ở các khu vực phía Bắc với một số thông tin như sau:

• Cây nhãn là loài cây thân gỗ lớn, sống lâu năm, thân cây mọc đứng, tán rộng phân nhiều nhánh. Vỏ ngoài thân có màu nâu sẫm, đôi khi sần sùi.
• Lá cây mọc so le, dạng kép chân chim và gồm nhiều lá chét. Mỗi phiến lá có hình trứng, dài chừng 5 – 7cm, hai mặt lá nhẵn, các gân nổi.
• Hoa nhãn mọc thành từng chùm ở phần đầu cành, màu vàng nhạt. Mỗi bông hoa nhỏ có 5 cánh rời, nhiều nhụy, mật ngọt.
• Quả có hình tròn, vỏ ngoài màu nâu nhạt hoặc vàng nâu, lớp thịt bên trong màu trắng ngà, căng mọng bao trọn phần hạt đen.

Khu vực phân bố

Cây nhãn là loài thực vật mọc hoang, không kén đất, khả năng chịu hạn tốt nên rất dễ sinh trưởng ở nhiều vùng miền khác nhau. Trên thế giới, loài cây này được tìm thấy nhiều ở các nước như Thái Lan, Ấn Độ, Indonesia, các tỉnh phía Nam Trung Quốc, Việt Nam,…

Ở nước ta, cây nhãn phân bố nhiều nhất ở các tỉnh phía Bắc như Vĩnh Phúc, Hưng yên, Hải Phòng, Nam Định, Sơn La, Hải Dương,… Bên cạnh đó, rất nhiều khu vực nước ta cũng đang tiến hành trồng nhãn với quy mô lớn để khai thác cây ăn quả cũng như dược liệu long nhãn.

Thu hái và bào chế

Cây nhãn thường đậu quả vào tháng 5 – 6 hàng năm, thu hoạch vào khoảng tháng 7 – 8. Lúc này, quả nhãn đã to, mọng nước và cho phần cùi nhiều thịt nhất.

Sau khi hái về, quả nhãn sẽ được đem trần qua nước sôi từ 1 – 2 phút để loại bỏ hết bụi bẩn, sâu bọ, vi khuẩn và cần phải diệt men rồi vớt ra để ráo nước, phơi khô.

Khi vỏ quả bắt đầu săn lại sẽ được mang đi sấy khô ở nhiệt độ khoảng 40 độ C trong 30 giờ đồng hồ liên tục. Tiếp đến cần tách vỏ, hạt, thu lại phần cùi rồi tiếp tục sấy cho đến khi cùi nhãn không còn dính vào nhau là được đồng thời vẫn phải giữ được độ mềm.

Cuối cùng, cần bảo quản long nhãn trong các lọ, túi bóng kín, tránh nơi ẩm thấp gây nấm mốc, kiến hoặc côn trùng gây hại.

Tác dụng của long nhãn đối với sức khỏe người dùng 

Long nhãn được coi là thần dược bổ dưỡng cho sức khỏe, được xếp trong nhóm bổ huyết cùng thục địa hoàng, hà thủ ô, đương quy, bạch thược,… Bên cạnh đó, y học hiện đại cũng có nhiều nghiên cứu khẳng định tác dụng của thảo dược này.

Theo y học cổ truyền

Trong Đông y, long nhãn là dược liệu có tính bình, vị ngọt và không chứa độc tố, quy vào 2 kinh Tâm và Tỳ. Ngoài ra, sách Bản Thảo Cương Mục của Lý Thời Trân cũng đã khẳng định thêm về mặt thực phẩm thì nhãn đứng sau quả vải, tuy nhiên về mặt bổ dưỡng nhãn lại có lợi hơn rất nhiều. Bởi lẽ thảo dược này có tình bình, ôn hòa còn vải có tính nhiệt, gây nóng cơ thể.

Cũng theo Đông y, long nhãn có tác dụng bổ tâm, tỳ, dưỡng huyết an thần. Đồng thời chủ trị các chứng như trống ngực hồi hộp, tim đập loạn nhịp, thất miên kiện vong (mất ngủ, hay quên), thực thiểu thể quyện (ăn kém, cơ thể mệt mỏi), tiện huyết băng lậu.

Theo y học hiện đại

Đến thời điểm hiện tại, y học hiện đại cũng đã có nhiều thực nghiệm tìm hiểu những dưỡng chất có trong các bộ phận của cây nhãn. Theo đó, quả, lá, hạt nhãn là những bộ phận chứa nhiều dưỡng chất nhất cho sức khỏe. Đặc biệt phải kể đến là quả (long nhãn) với các hợp chất quý có thể kể đến như flavoprotein, vitamin PP, sắt, vitamin C, glucose, acid tartaric, sucrose,…

Như vậy, cả y học cổ truyền hay y học hiện đại đều khẳng định long nhãn là dược liệu có tác dụng bổ dưỡng, tốt cho hệ tuần hoàn và thần kinh, cụ thể như sau:

• Chống lão hóa, tăng cường hoạt động của các tế bào thần kinh, não bộ.
• Giúp sáng mắt, giảm nguy cơ mắc các bệnh về mắt đặc biệt là đục thủy tinh thể.
• Tăng sự đàn hồi của mạch máu, giúp lưu thông máu tốt hơn đến não và các chi.
• Tăng cường hệ miễn dịch của cơ thể, kháng khuẩn, ức chế nha bào của nấm, kháng phóng xạ.
• Ngăn ngừa quá trình lão hóa da, phòng ngừa ung thư cùng các bệnh về tim mạch, huyết áp.
• Kích thích tiêu hóa, an thần.
• Thuyên giảm tình trạng loãng xương ở phụ nữ mãn kinh.

Các bài thuốc trị bệnh từ long nhãn hiệu quả nhất

Theo y học cổ truyền, long nhãn được sử dụng theo nhiều cách khác nhau có thể kể đến sắc thuốc, nấu cao, viên hoàn hay ngâm rượu thuốc,… Với cách dùng nào cũng cần phải sử dụng cho đúng đối tượng, mục đích và tuân theo những công thức riêng biệt. Ngay sau đây, chúng tôi sẽ chia sẻ những bài thuốc long nhãn được sử dụng phổ biến, hiệu quả hiện nay.

Bài thuốc chữa mất ngủ, hay quên, lo lắng

• Chuẩn bị: Long nhãn, bạch truật, đảng sâm, hoàng kỳ, phục thần, toan táo nhân mỗi vị 12gr, đương quy 8gr, viễn chí 6gr, mộc hương và chích thảo mỗi vị 4gr.
• Sắc kỹ các dược liệu trên cùng với 5 bát nước nhỏ, đun đến khi cô cạn còn 2 bát thì dừng, chắt lấy phần nước thuốc uống trong ngày.

Để hiệu quả tốt nhất cần được sử dụng khi còn nóng.

Bài thuốc an thần, dưỡng tâm, chữa huyết hư

• Chuẩn bị: Long nhãn 16gr, đại táo 15gr cùng với 100gr gạo tẻ.
• Gạo tẻ mang vo sạch, để ráo nước, long nhãn ngâm với nước khoảng 15 phút.
• Nấu gạo tẻ thành cháo rồi cho thêm các dược liệu vào hầm tiếp. Đến khi chín mềm đổ ra tô ăn khi còn nóng.

Bài thuốc chữa thận hư nhược

• Chuẩn bị: 100gr long nhãn, 50gr đại táo cùng với 500ml rượu trắng.
• Ngâm rượu với long nhãn và đại táo, thời gian ủ rượu càng lâu càng tốt.
• Mỗi ngày uống 2 chén nhỏ trước mỗi bữa ăn, không nên dùng quá liều.

Bài thuốc chữa lo âu, mất ngủ, hay quên

• Chuẩn bị: Long nhãn, hoàng kỳ, phục thần mỗi vị 30gr, mộc hương, nhân sâm mỗi vị 15gr cùng với chích cam thảo 8gr, viễn chí, táo nhân mỗi vị 3gr.
• Mang tất cả dược liệu trên ngâm với rượu trắng, ủ rượu ở nơi khô ráo, thoáng mát.
• Mỗi ngày chỉ nên uống 2 chén nhỏ trước bữa ăn sẽ giúp cải thiện tình trạng bệnh rõ rệt.

Bài thuốc chữa mồ hôi trộm

• Chuẩn bị: Long nhãn, cao ban long mỗi vị 40gr.
• Long nhãn đem sắc kỹ cùng với 1 chén nước, cao ban long cắt vụn vào đun cho tan hết.
• Sau đó để nguội, cắt thành những miếng nhỏ.

Mỗi ngày uống 2 lần vào 2 buổi sáng, tối, mỗi lần dùng 10gr dược liệu cùng nước ấm.

Bài thuốc an thần, ích khí

• Chuẩn bị: Long nhãn, thục địa mỗi vị 16gr, cau đằng 12gr, toan táo nhân 10gr.
• Đem các dược liệu trên sắc kỹ, chắt lấy nước uống trong ngày, mỗi ngày dùng 1 thang.

Bài thuốc chữa thiếu máu, chảy máu dưới da

• Chuẩn bị: 10gr long nhãn cùng với đậu phộng 15gr.
• Đậu phộng để cả vỏ, đập dập rồi nấu chung với long nhãn, thêm một ít muối.
• Mỗi ngày thực hiện một lần cho đến khi tình trạng bệnh chấm dứt hoàn toàn.

Bài thuốc chữa đau lưng, mỏi gối, tim loạn nhịp

• Chuẩn bị: Long nhãn 15gr, 50gr gạo tẻ, hạt dẻ từ 10 – 20 hạt cùng với đường trắng vừa đủ.
• Hạt dẻ bóc sạch bỏ, đập vụn rồi nấu chung cùng gạo tẻ để thành cháo.
• Khi chán chín thì cho thêm long nhãn, đường vào đun sôi rồi ăn khi còn nóng.

Bài thuốc trị tâm phế, âm hư

• Chuẩn bị: Long nhãn, kỷ tử mỗi vị 20gr, yến sào 30gr cùng với đường phèn vừa đủ.
• Hầm nhừ các dược liệu rồi cho thêm đường phèn vừa ăn rồi dọn ra ăn.

Mỗi ngày thực hiện một lần sẽ giúp cải thiện các triệu chứng như mất ngủ, rối loạn nhịp tim, tăng thân nhiệt về chiều, đổ mồ hôi trộm vào ban đêm, ho khan, ho ít đờm.

Bài thuốc bổ thận âm, lợi khí huyết

• Chuẩn bị: Long nhãn, hoài sơn mỗi vị 16gr, giáp ngư 500gr.
• Mổ bỏ ruột giáp ngư, cắt thành từng miếng nhỏ vừa ăn rồi hầm với các dược liệu đến khi chín mềm, nêm gia vị cho vừa miệng và ăn cả nước lẫn cái.

Người bệnh có thể ăn hàng ngày để giúp cải thiện các triệu chứng bệnh.

Bài thuốc chữa tiêu chảy do tỳ hư

• Chuẩn bị: Long nhãn khô 30 quả, 3 – 5 lát gừng tươi.
• Nấu dược liệu cùng với gừng tươi và một chút nước, ăn hết trong ngày.

Bài thuốc chữa thiếu máu, suy nhược cơ thể

Với những người bệnh bị thiếu máu, suy nhược cơ thể có thể sử dụng 1 trong 2 bài thuốc dưới đây:

Bài thuốc 1:

• Chuẩn bị: 300gr long nhãn tươi, 500gr đường trắng
• Chưng kỹ 2 nguyên liệu trên rồi để nguội, đổ vào hũ kín để dùng dần.
• Mỗi lần dùng từ 12 – 16gr, 2 lần/ngày.

Bài thuốc 2:

• Chuẩn bị: Long nhãn, hạt sen mỗi vị 20gr cùng với 100gr gạo tẻ.
• Gạo tẻ bỏ nấu cháo rồi cho thêm long nhãn, hạt sen vào ninh nhừ, ăn khi còn nóng.

Bài thuốc chữa ho khan, ho có đờm

• Chuẩn bị: Long nhãn, kỷ tử mỗi vị 20gr, 30gr yến sào
• Cho các dược liệu vào hầm nhừ, có thể thêm đường phèn vừa miệng.

Mỗi ngày ăn 1 lần cho đến khi ho chấm dứt hoàn toàn.

Những lưu ý khi sử dụng long nhãn

Để sử dụng dược liệu hiệu quả, an toàn nhất, người bệnh cần lưu ý những vấn đề sau đây:

• Không nên ăn long nhãn trong khi đói, nên ăn sau khi ăn từ 1 – 2 giờ, nếu không sẽ gặp phải các triệu chứng như xót ruột, bụng cồn cào, ảnh hưởng đến niêm mạc dạ dày.
• Không nên quá lạm dụng dược liệu mà cần phải dùng với liều lượng thích hợp.
• Những đối tượng sau không nên sử dụng dược liệu: Người bị các chứng bụng ngực đầy trướng, nấc, ho, sốt, nhiều đờm, dịch xuất tiết, nôn thổ, người ăn uống đình trệ, ngoài cảm, trong có uất hỏa, người bị nóng trong kèm các triệu chứng mẩn ngứa, táo bón, nổi mụn nhọt.
• Phụ nữ có thai, người bị nổi mề đay, cảm mạo, uất hỏa, đầy bụng, tiểu đường, béo phì thừa cân không nên dùng.
• Các bài thuốc chỉ mang tính chất tham khảo, trước khi dùng vẫn cần hỏi ý kiến các bác sĩ, người có chuyên môn.
• Không nên dùng dược liệu bị nấm mốc, hư hỏng. Ngoài ra, người dùng cũng nên mua dược liệu ở các địa chỉ bán hàng uy tín, tránh sản phẩm kém chất lượng gây hại đến sức khỏe.
• Nếu xuất hiện những dấu hiệu bị mẫn cảm, bất thường cần ngưng sử dụng và đến khám tại các cơ sở y tế.

Long nhãn mua ở đâu tốt nhất với giá thành hợp lý?

Là một dược liệu quý, thế nhưng người dùng có thể dễ dàng tìm mua long nhãn tại các khu chợ, hiệu thuốc đông y, cửa hàng dược liệu,… Tùy từng nơi khác nhau, giá thành mỗi kg dược liệu khô sẽ có giá khoảng 450.000 VNĐ – 600.000 VNĐ. Ngoài ra, hiện nay, sản phẩm này còn được bán tại các trung tâm dược liệu với giá thành hợp lý, giao hàng tại nhà vô cùng tiện lợi.

Điển hình trong đó phải kể đến Trung tâm Nghiên cứu và Nuôi trồng dược liệu Vietfarm. Sản phẩm long nhãn thương hiệu Vietfarm luôn là lựa chọn ưu tiên hàng đầu với nhiều khách hàng khắp cả nước. Nhãn sau khi thu hoạch sẽ được sấy khô bằng công nghệ tiên tiến, không làm mất đi dược chất quý hiếm đồng thời bảo quản được trong thời gian dài, nói không với chất bảo quản độc hại.

Ngoài ra, giá thành sản phẩm cũng vô cùng hợp lý, chỉ với 275.000 VNĐ là bạn có thể sở hữu 0.5kg long nhãn chất lượng nhất. Khi mua trên 3kg dược liệu, đơn hàng của quý khách hàng còn được miễn phí giao hàng trên toàn quốc.

Trên đây là những thông tin chi tiết về tác dụng, cách dùng, những lưu ý khi sử dụng long nhãn cũng như địa chỉ mua hàng uy tín hàng đầu. Hy vọng bài viết này đã mang đến cho bạn những thông tin thật bổ ích.