Hạt đười ươi

Hạt đười ươi khô là dược liệu được ví như “lộc của trời” vì 4 năm cây mới cho ra một lứa quả. Hơn nữa, hạt đười ươi phải hái lượm tự nhiên chứ không thể nuôi trồng nhân tạo. Vì thế nên giá trị của thứ dược liệu này càng tăng cao. Bên cạnh đó, hạt đười ươi cũng mang lại rất nhiều tác dụng cho người dùng. Để biết hạt đười ươi có tác dụng gì, hạt đười ươi chữa bệnh gì, cách dùng hạt đười ươi,… mời bạn tham khảo bài viết dưới đây.

Hạt đười ươi là gì, đặc điểm nhận biết

Hạt đười ươi có tên khoa học là Scaphium Macropodum. Loại hạt này hường gọi tắt bằng cái tên “hạt ươi” – là quả của cây đười ươi. Ngoài tên gọi “đười ươi”, loại cây này còn một số tên khác như cây đại hải tử, cây lười ươi, cây ươi, cây an nam tử, cây bàng đại hải… Tuy nhiên, cây đười ươi vẫn là tên gọi phổ biến nhất.

Chu kỳ ra quả của cây vào khoảng 4 năm, tức là mỗi 4 năm, cây mới cho ra một đợt quả, hạt. Chính vì thế, cây đười ươi ít được đưa vào canh tác, vì thời gian canh tác quá dài. Còn hạt ươi, đặc biệt là hạt đười ươi bay tự nhiên lại mang giá trị cực cao. Vì hạt ươi bay rất quý và mang nhiều công dụng đặc biệt.

Hình dáng

Quả đười ươi xanh có hình bầu dục, mọc thành chùm, có màu xanh, da lì, ít bóng. Hạt đười ươi khô thì có màu nâu đỏ tự nhiên. Khi chín khô, da hạt nhăn nheo, thoạt nhìn hình ảnh hạt đười ươi sẽ thấy giống hạt hạnh nhân.

Thời điểm quả đười ươi chín tự nhiên thường rơi vào tháng 7, tháng 8 trong năm. Khi chín cây tự nhiên, phần vỏ sẽ tách ra thành cánh để hạt “bay” và hạ cánh xuống mặt đất.

Phân loại

Trong tự nhiên, hạt ươi được phân thành hai loại: Hạt đười ươi trâu và hạt đười ươi sẻ. Hạt ươi trâu là hạt của cây đười ươi được trồng ở rừng khu vực miền Trung như Quảng Nam, Quảng Ngãi. Hạt ươi sẻ là hạt của cây đười ươi sống ở khu vực Tây Nguyên và phía Nam như Dak Lak, Lâm Đồng, Đồng Nai.

Hai loại hạt đười ươi khô này khác nhau về kích thước, màu sắc và độ phổ biến. Đười ươi trâu có kích cỡ to, dài, màu sắc nâu vàng, đậm hơn đười ươi sẻ. Lượng hạt ươi trâu cũng ít và hiếm hơn đười ươi sẻ nên giá thường đắt hơn và khó mua hơn. Còn giá trị dinh dưỡng của cả hai loại thì tương đương nhau, độ chênh lệch không đáng kể.

Ngoài ra, hạt ươi còn được phân loại theo phương pháp thu hoạch. Hạt ươi chín và rụng tự nhiên được gọi là hạt đười ươi bay. Còn hạt ươi được thu hoạch bằng cách hái xanh trên cành và phơi nắng thì gọi là hạt đười ươi khô thường.

Dược tính

Hạt đười ươi tự nhiên có tính mát, vị ngọt. Trong thịt quả đười ươi có chứa các chất gồm:

• Tinh bột
• Chất béo tự nhiên
• Đường
• Tanin
• Chất nhầy
• Chất đắng
• Bassorin
• Galactose
• Arabinose
• Pentose

Với thành phần gồm các chất này, đười ươi đem lại khả năng thanh nhiệt, thải độc, điều hòa cơ thể, kháng viêm, cầm máu và chữa một số bệnh liên quan đến gan, thận, phổi…

Hạt đười ươi có công dụng gì?

Với tính mát và vị ngọt tự nhiên, hạt ươi thường được sử dụng để làm món ăn giải khát vào mùa hè, giúp thanh nhiệt cho cơ thể. Đặc biệt với những người bị nóng trong thì càng nên sử dụng các món ăn giải nhiệt từ hạt ươi.

Bên cạnh tác dụng làm món ăn giải khát mùa hè, hạt ươi còn có khả năng chữa bệnh. Nhưng không nhiều người biết được hết tác dụng của hạt đười ươi, hạt đười ươi chữa bệnh gì. Dưới đây là những bệnh có thể được cải thiện nhờ dùng hạt ươi.

Hạt đười ươi chữa sỏi thận

Trong hạt ươi có chứa thành phần hóa học gồm bassorin và sterculin. Các chất hóa học tự nhiên này có tác dụng cân bằng đường bài tiết. Nhờ vậy hạn chế sự tích tụ của các chất cặn bã trong thận, giúp ngăn ngừa sỏi thận.

Bên cạnh đó, hạt ươi có tính mát, nên có tác dụng thanh lọc, thải độc. Tác dụng này giúp giảm tải lượng cặn bã, chất độc mà thận phải xử lý nên sẽ giảm nguy cơ cặn lắng thành sỏi.

Để dùng hạt ươi chữa bệnh sỏi thận, người bệnh cần kết hợp hạt ươi với chuối hột. Cách làm phương thuốc này rất đơn giản: Nghiền chuối hột phơi khô với hạt ươi rang chín tới, nghiền đến khi hai dược liệu này nhỏ, mịn thành bột. Sau đó lấy bột này pha với nước lọc. Mỗi ngày uống 2 lần vào buổi sáng và buổi tối, mỗi lần chỉ cần dùng 1 thìa bột là được.

Bài thuốc này là bài thuốc y học cổ truyền, có hiệu quả với các trường hợp mới hình thành sỏi hoặc sỏi nhỏ. Trong trường hợp bệnh nhân có sỏi lớn hoặc bệnh nặng thì nên kết hợp chữa trị theo hướng dẫn của bác sĩ. Tuyệt đối không nên tự ý sử dụng và bào chế phương thuốc này.

Nếu muốn sử dụng hạt đười ươi làm thuốc chữa sỏi thận, người bệnh nên tìm đến các nhà thuốc Đông Y. Bên cạnh đó kết hợp tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng để có hiệu quả tốt nhất.

Dùng hạt đười ươi chữa khỏi bệnh gai cột sống

Tác dụng chữa bệnh gai cột sống của hạt ươi đến từ tác động của chất hóa học tự nhiên galactose, arabinose và pentose. Đây là ba loại đường tự nhiên trong hạt ươi. Ba loại đường này có tác dụng giảm đau, kháng viêm. Nhờ đó giúp người bệnh gai cột sống dứt cơn đau nhanh chóng.

Để dùng hạt đười ươi chữa khỏi bệnh gai cột sống, người bệnh chỉ cần sử dụng hạt ươi nguyên chất là được. Cách làm cũng rất đơn giản: ngâm hạt ươi đến khi nở hoàn toàn thì tách lấy phần thịt của hạt. Phần thịt này có thể dùng ăn trực tiếp hoặc cho vào pha với một chút nước đường phèn để dễ ăn hơn.

Ăn hạt ươi như vậy 3 lần mỗi ngày, mỗi lần chỉ dùng từ 3 – 4 hạt là đủ hiệu quả. Tùy theo cơ địa và tình trạng bệnh, sau tối thiểu 2 tuần, người bệnh sẽ thấy các triệu chứng bệnh đau nhức cột sống giảm rõ rệt.

Ăn hạt đười ươi giảm cân nhanh chóng

Bên cạnh các tác dụng chữa bệnh hiệu quả, hạt ươi cũng thường được các chị em dùng để giảm cân và làm đẹp da. Hạt ươi có tính mát, phần thịt đa phần là nước, không chứa nhiều chất béo. Nên khi ăn hạt ươi, chị em sẽ có cảm giác no lâu và giảm cảm giác thèm ăn.

Đồng thời, hạt ươi cũng có tác dụng thanh lọc, thải độc gan, nên sẽ giúp da dẻ chị em hồng hào, mịn màng hơn. Tuy nhiên, chị em cần lưu ý khi dùng hạt ươi làm món ăn giảm cân, đẹp da thì hạn chế sử dụng kèm các loại đường. Có thể kết hợp hạt ươi với hạt é, hạt chia để tăng thêm hiệu quả.

Cách sử dụng hạt ươi phổ biến

Cách dùng thông dụng nhất của quả đười ươi là dùng làm món ăn giải khát. Người ta thường ngâm hạt đười ươi với nước để thịt quả nở ra. Sau đó bóc vỏ, tách hạt, lấy phần thịt. Phần thịt hạt đười ươi có thể dùng pha với mủ trôm, hạt é, hạt chia, đường phèn và đá lạnh để làm món ăn giải khát mùa hè.

Món giải khát từ hạt đười ươi thường có vị ngọt mát, hơi đắng và hương thơm nhẹ và rất dễ làm. Nên món giải khát này được rất nhiều người ưa chuộng và thích thú ngay từ lần thử đầu tiên.

Sơ chế hạt đười ươi ngâm nước nóng hay lạnh đều được

Để chế biến hạt đười ươi, bạn có thể ngâm hạt vào nước nóng hay lạnh cũng đều được. Tuy nhiên nên ngâm với nước ấm vừa để hạt có độ nở hoàn hảo nhất trong thời gian ngắn nhất. Khi thấy hạt nở ra đến độ có thể tách được hạt và vỏ thì vớt ra khỏi nước ấm. Sau khi ngâm nước ấm, nếu muốn phần thịt thêm giòn mát thì có thể ngâm lại với nước đá lạnh.

Cách sử dụng hạt đười ươi làm thuốc đơn giản

Để dùng hạt đười ươi làm thuốc, người ta có thể sử dụng nhiều cách khác nhau. Tùy theo mỗi loại bệnh mà có cách sử dụng hạt đười ươi chữa bệnh tương ứng.

Đối với các căn bệnh như gai cột sống, ho khan, viêm họng hạt, viêm đường tiết niệu, táo bón thì hạt ươi thường được dùng bằng cách ngâm nước truyền thống. Còn các bệnh như cầm máu mũi, chữa  mụn nhọt, chữa bệnh đau dạ dày… thì lại khác hoàn toàn.

Để dùng hạt đười ươi cầm máu mũi, cần cho người bệnh uống nước sắc từ hạt ươi sao vàng. Còn với mụn nhọt thì có thể dùng trực tiếp hạt ươi đã ngâm nước và tách vỏ để đắp lên vết mụn để bớt sưng, giảm đau. Để chữa đau dạ dày, sỏi thận thì người bệnh thường dùng cách kết hợp hạt ươi với một vài loại dược liệu khác và tán nhỏ để hòa bột và uống.

Ngoài ra, hạt ươi cũng rất hiệu quả khi sử dụng làm đẹp cho chị em vào mùa hè. Chị em chỉ cần kết hợp hạt ươi với hạt é, hạt chia hoặc các loại trái cây khác tùy theo sở thích là được. Ăn hạt ươi sẽ giúp thanh nhiệt, thải độc và đặc biệt là làm mát gan.

Hướng dẫn cách ăn hạt đười ươi giải nhiệt

Quả đười ươi không chỉ là một thứ dược liệu quý giá, mà còn là một món ăn dân giã rất phổ biến ở miền Trung, Tây Nguyên. Muốn chế biến hạt ươi để ăn, chỉ cần ngâm hạt ươi với nước ấm để hạt nở hết cỡ. Khi hạt nở, tách nhân, vỏ và xơ, lấy duy nhất phần thịt hạt để chế biến.

Để món giải khát hạt ươi ngon nhất, bạn nên kết hợp hạt ươi với đá lạnh, đường phèn và hạt é. Cho tất cả nguyên liệu vào trộn đều với một chút nước là được. Tùy theo sở thích của mỗi người mà có thể cho thêm trái cây hoặc sâm bổ lượng đều được.

Nước hạt ươi là thứ đồ uống giải khát mang dược tính cao, không chỉ giúp giải nhiệt mà còn đem lại hiệu quả giảm đau, giảm mụn nhọt và lợi tiểu cho người dùng. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng mỗi ngày, mỗi người chỉ nên dùng tối đa 4 – 6  hạt ươi. Dùng quá nhiều sẽ dẫn đến các tác dụng phụ như buồn nôn, đầy bụng…

Lưu ý cần biết khi dùng hạt đười ươi

Hạt ươi tuy có tính mát và rất lành, nhưng vẫn chứa một số dược chất hoạt động mạnh. Vì thế, khi sử dụng cần lưu ý một số điều cơ bản như sau:

• Sử dụng hạt ươi theo đúng liều lượng được khuyến cáo, không sử dụng quá nhiều hạt ươi trong ngày. Khi sử dụng quá nhiều hạt ươi sẽ gây ra đầy bụng, khó tiêu, thậm chí là buồn nôn, ho ra đờm.
• Lượng hạt ươi khuyến nghị nên dùng mỗi ngày chỉ khoảng 3 – 5 hạt, tương ứng với 350 – 400ml nước hạt ươi.
• Hạt ươi phải ngâm nước rồi mới được sử dụng, tuyệt đối không ăn quả khô. Khi ăn quả khô vào bụng, phần thịt quả sẽ ngấm nước và nở ra trước khi dạ dày kịp tiêu hóa, từ đó gây ra hiện tượng cứng ruột, khó thở.

Phụ nữ có thai ăn hạt đười ươi được không

Phụ nữ có thai ăn hạt đười ươi được không là câu hỏi khiến nhiều chị em băn khoăn trong thời gian dài mà chưa tìm được câu trả lời. Cho đến hiện tại, các nhà dinh dưỡng cũng chưa có các nghiên cứu về hiệu quả và tác hại của hạt ươi với phụ nữ mang thai.

Nhưng xét theo tính chất của hạt ươi, thì phụ nữ mang thai, cho con bú vẫn có thể sử dụng được thứ dược liệu này. Bổ sung hạt ươi trong thời gian mang thai sẽ giúp phụ nữ giảm bớt tính nóng trong cơ thể. Đồng thời giúp bổ gan, thận và giảm mụn nhọt.

Tuy nhiên, chỉ nên sử dụng với số lượng cực kỳ hạn chế, không nên lạm dụng. Tốt nhất nên sử dụng từ sau tháng thứ 3 của thai kỳ và tham vấn ý kiến bác sĩ trước khi dùng. Với phụ nữ đang cho bé bú thì nên hạn chế. Hạt ươi có tính mát, nếu dùng quá nhiều có thể gây ra tiêu chảy cho bé.

Những đối tượng không nên ăn hạt ươi

Hạt ươi vừa là món ăn, vừa là thứ dược liệu tính mát. Do vậy, khi ăn vào sẽ khiến lạnh bụng. Với người bình thường, sức khỏe tốt thì vấn đề này không gây ra tác hại gì. Tuy nhiên, đối với những người bị bệnh tiêu hóa, viêm đại tràng, dễ lạnh bụng hay đang bị tiêu chảy thì tuyệt đối không sử dụng hạt ươi. Ăn hạt ươi sẽ khiến cơ thể bị hạ nhiệt, bệnh đường ruột vì thế mà càng nặng thêm.

Khi dung hạt ươi chữa ho cũng cần chú ý: Hạt ươi chữa ho chỉ dùng cho người bệnh bị ho khan. Các trường hợp ho có đờm, ho ra máu thì không nên sử dụng hạt ươi, bất kể để chữa bệnh hay ăn giải khát. Hạt ươi không những không làm tiêu đờm, mà ăn nhiều hạt ươi còn khiến lượng đờm tăng thêm, ảnh hưởng không tốt đến tình trạng bệnh của người dùng.

Hạt đười ươi bán ở đâu chất lượng cao, giá tốt

Với chu kỳ ra quả của cây đười ươi, lượng hạt ươi trên thị trường hiện nay chủ yếu được cung cấp bởi những người dân địa phương. Họ trực tiếp hái lượm và phân loại hạt ươi rụng. Sau đó tự bán cho những người có nhu cầu hoặc bán lại cho thương lái. Hầu hết, các địa chỉ bán hạt ươi khô hiện nay đều là các thương lái nhỏ lẻ, không đảm bảo được chất lượng hạt ươi. Chính vì thế, nhiều khách hàng ở tỉnh khác hoặc ở nước ngoài muốn sử dụng hạt ươi bay mà không biết mua hạt đười ươi ở đâu.

Mua hạt ươi khô chất lượng cao tại Vietfarm

Hiện nay, ngoài các đơn vị bán lẻ và các thương lái kinh doanh hạt ươi không có nguồn gốc, được thu hái tự nhiên thì khách hàng có thể mua hạt ươi tại Vietfarm. Trung tâm Dược liệu Vietfarm là đơn vị duy nhất tại Việt Nam có năng lực để đầu tư vùng trồng cây đười ươi chuyên biệt tại vùng đất Kon Tum. Diện tích canh tác cây đười ươi của Vietfarm lên đến 28ha. Nhờ đó, nguồn hạt ươi do Vietfarm cung cấp được canh tác và đảm bảo chất lượng hoàn hảo nhất.

Hạt ươi sau khi thu hoạch được xử lý phơi, sấy và sao tẩm theo công nghệ khép kín tiêu chuẩn của Bộ Y tế. So với các loại hạt đười ươi trên thị trường, hạt ươi tại Vietfarm được đảm bảo giữ nguyên 100% dược chất. Nên sẽ đem lại hiệu quả điều trị bệnh tốt hơn cả.

Hạt đười ươi giá bao nhiêu tiền 1 kg

Hạt ươi trên thị trường đang được bán với giá từ 250.000 đồng – 400.000 đồng cho 1 kg. Thậm chí, có nhiều thời điểm hạt ươi lên đến 500.000 đồng/kg. Hạt đười ươi bao nhiêu 1kg phụ thuộc rất nhiều vào yếu tố thời tiết, mùa vụ. Nếu được mùa hạt, giá hạt ươi sẽ giảm, còn mất mùa thì giá hạt sẽ tăng.

Tuy nhiên, với Trung tâm Dược liệu Vietfarm thì giá hạt ươi luôn được đảm bảo cố định, không thay đổi theo sản lượng mỗi vụ. Với công nghệ canh tác hiện đại, Vietfarm luôn đảm bảo chất lượng và sản lượng dược liệu mỗi vụ. Nhờ đó, luôn có đủ lượng hạt ươi cung cấp cho thị trường với mức giá hợp lý.

Cách bảo quản hạt đười ươi lâu hỏng thế nào?

Hạt ươi bảo quản tốt có thể để được rất lâu, từ 1 – 2 năm. Để đảm bảo hạt ươi được bảo quản tốt nhất, khi mua về, bạn có thể nhặt hết bụi bẩn hoặc vụn lá ra khỏi hạt. Sau đó kiểm tra trong hạt có mọt, mối hay kiến không rồi mới đưa đi bảo quản. Để bảo quản hạt ươi khô, có thể dùng túi nilon buộc chặt, túi chân không hoặc dùng hộp kín đựng.

Hạt ươi là loại hạt rất “nhạy cảm” với hơi ẩm và nước. Hạt có thể nở ngay khi gặp nước, nếu không dùng luôn thì sẽ hỏng. Chính vì thế, phải bảo quản hạt ở nơi kín đáo, khô ráo. Hạt có vị ngọt, hương thơm nên cũng rất dễ thu hút các loại côn trùng như kiến, gián. Tốt nhất nên dùng hộp thiếc, hộp nhựa có nắp kín để đựng và đặt ở nơi cao ráo, tránh nước. Nếu định cất hạt ươi trong ngăn đá tủ lạnh thì nên đóng túi chân không hoặc đặt trong hộp kín để hơi nước không chui vào làm hỏng hạt.

Hạt đười ươi là dược liệu vừa có hương vị thơm ngon, ngọt mát. Hạt ươi vừa có tác dụng chữa trị nhiều căn bệnh thông thường, lại có thể sử dụng cho tất cả mọi người. Vì thế, mỗi gia đình rất nên dự trữ trong nhà thứ “lộc trời” này. Để tránh trường hợp mua phải hạt ươi giá cao mà chất lượng không đảm bảo, bạn nên mua hạt ươi tại các đơn vị cung cấp dược liệu uy tín như Vietfarm.