Cây nở ngày đất

Ngày cập nhật: 09/04/2024 Biên tập viên: Nguyễn Quỳnh
2.2/5 - (12 bình chọn)

Cây nở ngày đất là một loại cây cỏ mọc hoang ở nhiều nơi và rất dễ tìm thấy. Những năm gần đây, trong dân gian rộ lên những tin đồn về cây hoa nở ngày đất với nhiều công dụng chữa bệnh gout, tiểu đường, tim mạch, xương khớp, cảm sốt,… rất hay. Vậy cây thuốc này là cây gì, cách dùng để chữa bệnh như thế nào và cần chú ý những điều gì khi sử dụng?

Cây nở ngày đất là gì? Những thông tin về cây thuốc

Nhiều người thắc mắc, cây nở ngày đất còn có tên gọi là gì? Trong dân gian, ở các địa phương vùng miền khác nhau có nhiều tên gọi khác nhau cho loại cây này.

Dưới đây là những thông tin về cây thuốc:

  • Tên dược liệu: Cây nở ngày đất
  • Các tên gọi khác: Cây nở ngày, cây bạc đầu, cây hoa gà trắng
  • Danh pháp khoa học: Gomphrena Celosioides Mart
  • Thuộc họ Cây rau dền – Amaranthaceae
  • Thuộc bộ: Cẩm chướng – Caryophyllales

Những cái tên đặc biệt cho cây thuốc này đều xuất phát từ dân gian. Từ xa xưa, khi phát hiện ra vị thuốc quý này, ông cha ta đã đặt tên theo những đặc điểm nổi bật.

Hoa của cây chỉ nở vào buổi ngày và mọc sát mặt đất nên được gọi là cây nở ngày. Còn tên gọi cây bạc đầu, cây hoa gà trắng bởi cây có hoa màu trắng nở rất nhiều, thậm chí lá cây cũng được phủ lông trắng.

Đặc điểm thực vật

Cây thuốc mọc hoang nhiều nơi, có những đặc biệt rất dễ nhận biết. Dưới đây là những cách nhận biết cây nở ngày đất trong tự nhiên.

  • Là một loại cỏ sống lâu năm, cao khoảng 25cm, có thể mọc đứng hoặc nằm bò sát mặt đất. Cây phân nhiều nhánh nhỏ và có rễ chùm mọc dưới đất rất to.
  • Thân thảo có nhiều rãnh sâu, thân còn non được bao phủ bởi một lớp lông mỏng và nhẵn dần khi già.
  • Lá cây không có cuống hoặc cuống nhỏ, mọc đối xứng, phiến lá dày, một cành thường mọc 5 đến 7 lá. Mặt trên hơi nhẵn nhưng mặt dưới của lá có lông phủ màu trắng, lá thường dài 2 – 6cm và rộng khoảng 2cm.
  • Hoa của cây nở ngày đất nở 2 lần/ năm và rất đặc trưng. Những bông hoa có màu trắng, hình bông trụ rộng khoảng 1cm, dài 2 đến 3cm. Cánh hoa cứng, thon gọn, mỗi một bông hoa đều có lá bắc ở phía dưới dài khoảng 5mm. Nhuỵ hoa màu nâu.
  • Cây có nhiều quả nhỏ.
Hình ảnh cây nở ngày đất trong thiên nhiên với những bông hoa rất đặc trưng
Hình ảnh cây nở ngày đất trong thiên nhiên với những bông hoa rất đặc trưng

Trong thiên nhiên, nhiều người rất dễ nhầm lẫn cây hoa nở ngày đất với cây cúc bách nhật bởi 2 loài có nhiều đặc điểm thực vật khá giống nhau.

Cây cúc bách nhật (danh pháp Gomphrena Globosa L.Amaranthaceae), cùng chi nhưng khác loài.

Điểm phân biệt rõ nhất giữa hai loại cây này chính là màu sắc của hoa. Nếu như cây ngày đất chỉ có hoa màu trắng thì cúc bạch nhật lại cho hoa nhiều màu như trắng, tím, đỏ, hồng,…

Để bạn đọc có thể nhận biết chính xác cây thuốc, dưới đây là hình ảnh cây nở ngày đất và cây hoa cúc bách nhật.

Cây nở ngày đất mọc ở đâu? Phân bổ địa lý

Trên thế giới, hoa nở ngày đất là loài mọc hoang, sinh trưởng mạnh mẽ tại các nước Châu Phi, nước phương Đông.

Thống kê của các nhà thực vật học cho thấy, có tới 120 loài được phát hiện ở Queensland (Úc), 46 loài ở Brazil. Ngoài ra cây còn phân bổ chủ yếu ở các nước Ấn Độ, Malaysia, Việt Nam, rừng nhiệt đới khu vực châu Mỹ.

Vậy còn ở Việt Nam, cây hoa nở ngày đất mọc ở đâu? Với sức sống mạnh mẽ, cây hoa có thể sống tốt ở những khu vực có khí hậu nóng khắc nghiệt, từ Bắc vào Nam của nước ta.

Bạn hoàn toàn có thể bắt gặp loại cây này mọc hoang dại ở bãi đất trống, bãi cỏ, ven đường, vùng đất cát, trong rừng,…

Nếu như trước đây cây chủ yếu mọc hoang trong thiên nhiên thì hiện nay, nhờ những công dụng tuyệt vời mà cây bắt đầu được chú ý, nuôi trồng rộng rãi. Thậm chí có những cánh đồng hoa nở ngày đất dùng làm dược liệu tại Quảng Nam, Hưng Yên, Tây Nguyên, Tây Nam Bộ,…

Bộ phận thu hoạch và bào chế

Cây hoa nở ngày đất là một vị thuốc quý, toàn bộ rễ, thân, lá và cả hoa đều được người dân thu hoạch để làm dược liệu.

Cây thuốc có thể thu hoạch vào mùa hoa nở và được bào chế như sau:

  • Thu hoạch toàn bộ cây thuốc, rửa sạch sẽ đất cát, loại bỏ tạp chất, hoá chất,…
  • Phơi khô nguyên cây dưới nắng cho đến khi khô hoàn toàn.
  • Bảo quản trong túi nilon cất giữ dược liệu tại nơi khô ráo, thoáng mát, không ẩm mốc để sử dụng lâu dài.
Phơi sấy khô toàn bộ cây thuốc để làm dược liệu
Phơi sấy khô toàn bộ cây thuốc để làm dược liệu

Để thu hoạch và sử dụng, người ta thường đem sắc thành thuốc uống, tán thành thuốc bột, pha trà hoặc ngâm rượu thuốc,…

Lưu ý: Không nên dùng cây tươi bởi thành phần Nitơ hóa lỏng trong cây thuốc tươi gây độc cho cơ thể. Khi phơi khô làm mất thành phần này nên có thể sử dụng làm thuốc rất an toàn cho sức khoẻ.

Khám phá những tác dụng của cây thuốc

Theo các nghiên cứu khoa học, trong cây thuốc có chứa nhiều thành phần hoạt chất rất tốt cho cơ thể con người:

  • Flavones: Có tác dụng giảm đau cơ bắp do chấn thương, tăng cường đề kháng, phòng ngừa bệnh tật, ức chế acid uric trong máu, đào thải độc tố.
  • Gomphrenol: Chữa ho, chữa hen suyễn, chống oxy hóa.
  • Anti và Cancereux: Tăng sinh tế bào, giảm nồng độ cholesterol trong máu, hỗ trợ hệ tim mạch, phòng chống ung thư.

Nhờ đó, cây được sử dụng nhiều trong các bài thuốc chữa bệnh:

  • Hỗ trợ điều trị bệnh gout, giảm đau, hạ acid uric trong máu, chữa đau nhức xương khớp, giảm đau nhức cơ bắp, giúp chắc xương, mạnh gân cốt.
  • Chữa ho, cảm vặt, hen suyễn, hạ sốt và tiêu đờm.
  • Ổn định đường huyết, hạ đường huyết, tốt cho người tiểu đường.
  • Cây nở ngày đất chữa bệnh gì? Giảm cholesterol trong máu, hỗ trợ bệnh nhân tim mạch, tốt cho tim mạch, tăng tuần hoàn máu.
  • Giúp an thần, giảm căng thẳng, kích thích ăn ngon miệng, ngủ sâu, hết mệt mỏi.
  • Tiêu viêm, tiêu độc, đào thải độc tố cho cơ thể, ức chế hoạt động độc tố trong máu, điều huyết, giảm sưng nề.
  • Chữa nhiệt miệng, tưa lưỡi, mụn nhọt, tiêu viêm.
  • Ngăn chặn hình thành và phát triển khối u, các tế bào ung thư, hỗ trợ bệnh ung thư hiệu quả.

Cây hoa nở ngày đất trị bệnh gì hiệu quả? Những bài thuốc quý chữa bệnh

Để bạn đọc hiểu rõ hơn về công dụng cây nở ngày đất, dưới đây là những bài thuốc dân gian quý dùng để chữa bệnh hiệu quả mà bạn đọc có thể tham khảo.

Chữa bệnh tiểu đường hiệu quả

Một nghiên cứu ở Trung Quốc tiến hành thực nghiệm dùng cây nở ngày đất chữa bệnh tiểu đường bằng cách dùng nước sắc thuốc. Sau 5 tuần sử dụng liên tục, chỉ số đường huyết của bệnh nhân được cải thiện hiệu quả.

Cây thuốc khô kết hợp với dây thìa canh chữa tiểu đường hiệu quả
Cây thuốc khô kết hợp với dây thìa canh chữa tiểu đường hiệu quả

Cách sử dụng cây nở ngày đất để chữa đái tháo đường như sau:

  • Chuẩn bị 100g dược liệu khô, 50g dây thìa canh phơi khô.
  • Sắc cây thuốc cùng với 1.5 lít nước với lửa vừa, đun kỹ cho đến khi vơi còn khoảng một nửa.

Chia nước thuốc vừa sắc được uống nhiều lần trong ngày, liên tục trong ít nhất 5 tuần và tái khám lại.

Cây nở ngày đất có tác dụng gì với bệnh gout và bệnh xương khớp?

Thời gian gần đây, nhiều người ráo riết săn lùng cây dược liệu để làm thuốc chữa đau gout và đau xương khớp.

Theo chia sẻ của Viện trưởng viện nghiên cứu và phát triển Y dược học cổ truyền dân tộc – TS.BS Nguyễn Thị Vân Anh, thì cây thuốc này có công dụng hỗ trợ điều trị gout nói riêng và xương khớp nói chung.

Với bệnh nhân gout, điều quan trọng là phải giữ được chỉ số axit uric trong máu ổn định ở ngưỡng an toàn.

Các nghiên cứu chỉ ra rằng, trong cây hoa nở ngày đất có chứa Flavonoids, Gomphrenol có hiệu quả kháng viêm, giảm sưng, giảm đau nhức hiệu quả.

Cách dùng cây nở ngày đất cho bệnh nhân bệnh gout và đau nhức xương khớp rất đơn giản:

  • Sử dụng 100g cây khô gồm cả rễ, thân và lá.
  • Sắc thuốc cùng với 1.5 lít nước, đun kỹ cho đến khi chỉ còn khoảng 0.5 lít thì chắc nước thuốc.

Bệnh nhân bị gout hoặc đang đau nhức ở xương khớp, mỗi ngày uống hết 1 liều nước thuốc sẽ thấy giảm đau, hết viêm sưng và nóng khớp.

Sau một thời gian sử dụng, khi các triệu chứng đã thuyên giảm dần thì hạ liều xuống còn 50g khô/ngày.

Tác dụng với hệ tim mạch, huyết áp

Nếu bạn chưa biết cây nở ngày đất có công dụng gì thì giảm cholesterol trong máu, ổn định huyết áp là một trong những tác dụng tuyệt vời của cây hoa mọc dại này.

Các thành phần có trong cây thuốc giúp cơ thể hạn chế việc hấp thụ cholesterol, hạ cholesterol trong máu, nhờ đó giảm thiểu nguy cơ nhồi máu cơ tim, tốt cho hệ tim mạch và tăng cường chức năng tuần hoàn máu.

Cách sử dụng như sau:

  • Sắc 50g dược liệu khô với 1 lít nước trong khoảng 30 phút.
  • Chắt lọc lấy nước thuốc.

Người bị huyết áp cao, bệnh tim mạch nên uống bài thuốc đều đặn để có kết quả tốt nhất.

Giải đáp cây hoa nở ngày đất có tác dụng gì? Ho, cảm sốt

Trong cây thuốc có thành phần giúp ức chế, diệt khuẩn đồng thời hỗ trợ tăng cường hệ miễn dịch cho cơ thể.

Nhờ đó, cây thuốc này có công dụng chữa các chứng cảm mạo, ho, sốt cao, ho có đờm, hen suyễn,…

Cách làm như sau:

  • Dùng 50g dược liệu khô kết hợp với lá tía tô, sắc cùng 1 lít nước trong 30 phút.
  • Gạn nước thuốc cho người bệnh uống trong ngày.

Người bệnh uống nước thuốc đổ mồ hôi sẽ hết sốt, giải cảm rất tốt. Bài thuốc này đặc biệt có hiệu quả và thích hợp với người thường xuyên bị cảm vặt và ốm yếu.

Trà cây hoa nở ngày đất giúp an thần, giảm căng thẳng

Bên cạnh làm thuốc chữa bệnh thì đây cũng là một loại nguyên liệu được dân gian sử dụng nhiều để làm trà thảo dược uống hàng ngày.

Uống trà hoa nở ngày đất giúp an thần, giải tỏa căng thẳng đầu óc, thư giãn, trí tuệ minh mẫn,…

Uống nước trà cây nở ngày đất mỗi ngày tốt cho hệ thần kinh
Uống nước trà cây nở ngày đất mỗi ngày tốt cho hệ thần kinh

Bạn có thể mua trà được bán sẵn hoặc tự pha trà theo cách sau:

  • Dùng 10g cây khô, hãm cùng nước sôi.
  • Sau khoảng 10 phút có thể dùng được như các loại trà thông thường.

Lưu ý: Không lạm dụng và uống quá nhiều trong ngày.

Sử dụng cây hoa nở ngày đất có an toàn không? Những lưu ý khi dùng

Hiện nay có 2 luồng ý kiến trái chiều về hiệu quả và sự an toàn khi dùng cây thuốc. Có luồng ý kiến cho rằng, cây nở ngày đất có độc tính, dùng có thể gây ngộ độc.

Tuy nhiên, các nghiên cứu mới nhất chỉ ra rằng, có thể sử dụng cây thuốc này để chữa bệnh hiệu quả và an toàn nếu biết cách.

  • Nghiên cứu ở Úc cho thấy, cây nở ngày đất có độc tính nhưng ở cây tươi. Dược liệu khô sau khi phơi sấy sẽ giảm độc tính, có thể sử dụng an toàn. Do đó, chỉ nên dùng dược liệu khô để chữa bệnh.
  • Những tác dụng phụ khi dùng sai cách: Ngộ độc, tay chân run, hoa mắt, chóng mặt, suy sụp tinh thần, mất kiểm soát phương hướng.
  • Không lạm dụng, không dùng quá nhiều, mỗi ngày không dùng quá 200g tươi, dùng quá liều có thể gây rối loạn mãn tính ở thận.
  • Đối tượng không được sử dụng: Phụ nữ đang có thai, đang cho con bú sữa mẹ, trẻ nhỏ dưới 8 tuổi.
  • Người có cơ địa dị ứng, mẫn cảm với bất cứ thành phần nào của cây thuốc không nên dùng, nếu có dấu hiệu dị ứng phải ngưng sử dụng ngay lập tức.

Cây nở ngày đất mua ở đâu? Địa chỉ bán uy tín chất lượng nhất

Cây hoa nở ngày đất là cây cỏ thân thảo quý nhưng không hiếm, cây mọc hoang khắp nơi ở nhiều địa phương trên nước ta. Thế nhưng, rất nhiều người thường nhầm lẫn cây thuốc với cây khác như cúc bạch nhật, do đó nếu không có kiến thức dược liệu sẽ rất dễ thu hái nhầm cây thuốc.

Ngoài ra, như đã cảnh báo, cây thuốc tươi có chứa độc tố nên chỉ được sử dụng dược liệu khô.

Do đó, để tiện lợi và an toàn nhất, bạn nên mua dược liệu khô đã được bào chế sẵn để sử dụng làm thuốc hoặc pha trà.

Các nhà thuốc Đông y hoặc đại lý dược liệu đều có bán cây thuốc với các mức giá khác nhau, dao động từ 120.000 VNĐ đến 170.000 VNĐ/kg. Vậy mua cây nở ngày đất ở đâu để chất lượng và an toàn nhất?

Hiện nay, tại trung tâm nghiên cứu và nuôi trồng Vietfarm, sản phẩm dược liệu cây nở ngày đất sấy khô là một trong những sản phẩm bán chạy nhất.

Tại vùng dược liệu sạch đạt chuẩn GACP – WHO Quảng Nam thuộc chuỗi vùng dược liệu của Vietfarm, cây nở ngày đất được nghiên cứu và nuôi trồng theo quy mô lớn để làm dược liệu.

Cây thuốc sau khi thu hoạch sẽ được đưa vào bào chế dược liệu theo quy trình khép kín bằng công nghệ sấy khô hiện đại bậc nhất hiện nay.

Sản phẩm được chọn lọc kỹ lưỡng, đảm bảo sạch, an toàn vệ sinh, không chứa chất bảo quản và có chất lượng cao nhất, đạt chuẩn CO – CQ của Bộ Y Tế.

Khách hàng có nhu cầu sử dụng hãy đặt mua tại Vietfarm để có sản phẩm chất lượng nhất. Bạn có thể đặt hàng qua website hoặc đến mua hàng trực tiếp tại 3 đại lý phân phối của Vietfarm để mua hàng.

Showroom và cửa hàng đại lý của trung tâm Vietfarm

Cây hoa nở ngày đất chữa bệnh gì hiệu quả nhất? Trên đây là những thông tin về cây thuốc cũng như những bài thuốc chữa bệnh hay và hiệu quả nhất. Có thể nói, mặc dù chỉ là một cây hoa nhỏ bé mọc hoang dại nhưng cây nở ngày đất lại là một vị thuốc dân tộc quý cần được phát triển.

TTUT, BSCKII Nguyễn Thị Nhuần

Chức vụ: Cố vấn chuyên môn

Học hàm/ học vị: BS.CKII

Nơi công tác: Bệnh viện YHCT Trung Ương

Đăng ký tư vấn với chuyên gia