Cây chè dung

Ngày cập nhật: 09/04/2024 Biên tập viên: Nguyễn Quỳnh
5/5 - (1 bình chọn)

Chè dung là một trong những dược liệu quý được thiên nhiên ban tặng cho người dân Nghệ An. Mỗi ngày thưởng thức một tách trà ấm sẽ mang đến nhiều lợi ích cho sức khỏe. Dưới đây là những thông tin chi tiết về loài cây này để mọi người hiểu rõ hơn về đặc điểm, công dụng và cách dùng sao cho hiệu quả.

Những đặc điểm của chè dung

Những thông tin về tên gọi, nhận dạng, phân bố sẽ giúp chúng ta phần nào nắm được những kiến thức hữu ích về loài cây này.

1. Những tên gọi khác

Chè dung có tên khoa học theo danh pháp Quốc tế là Syplocos racemosa Roxb. Loài cây này thuộc họ Symplocaceae (họ Dung). Ngoài ra, chúng còn được gọi với nhiều cái tên khác nhau như chè dại, chè lang, trà dung, duối ga…

2. Đặc điểm

Chè dung là loài cây thân bụi, kích thước nhỏ, có chiều cao lên tới 5 mét. Thân tròn nhẵn, có vỏ bao ngoài màu nâu. 

Lá có cuống ngắn, mọc so le. Mặt trên của lá có màu xanh sẫm, trơn bóng, mặt dưới xanh nhạt có đường gân ở giữa nổi rõ. Lá có hình elip với đầu nhọn, mép lá có răng cưa nhỏ. Lá chuyển sang màu vàng nhạt khi được phơi khô.

Hình ảnh cây chè dung
Hình ảnh cây chè dung

Hoa thường mọc theo chùm ở các đầu cành, có mùi thơm thu hút các loài côn trùng. Hoa có màu trắng và kích thước rất nhỏ. Quả của chè dung thuôn dài, có thể ăn được. Hạt đơn có màu nâu.

3. Phân bố

Chè dung không phải trồng mà chúng thường mọc tự nhiên ở một số tỉnh miền múi của Bắc bộ. Tuy nhiên, loài cây này có dược tính cao nhất ở vùng đất Nghệ An thuộc huyện Quỳnh Lưu. Nếu muốn thu hoạch được loài cây này, người dân cần phải đi tận sâu vào trong rừng ở những nơi ẩm ướt mới có.

Chè dung mọc tự nhiên, lá chè dung cũng giống như các loại lá chè xanh thông thường. 

Dược tính và công dụng của chè dung

Theo Đông y, dược liệu này có tính hàn, vị ngọt chua nên có tác dụng trong việc cải thiện các vấn đề về rối loạn tiêu hóa và đường ruột.

Theo phân tích về dược tính của chè dung, loài cây này có nhiều thành phần quan trọng như tanin, loturin, coloturin, loturidin, plavonozit… Đây đều là những chất có khả năng ổn định huyết áp, cải thiện các vấn đề liên quan đến đường ruột như viêm đại tràng,… Ngoài ra, các thành phần trên còn hỗ trợ cải thiện nhanh chóng bệnh lý viêm dạ dày, kể cả ở những người bị bệnh mãn tính.

Chè dung có một hàm lượng không nhỏ flavonoid có tác dụng kháng khuẩn, kháng viêm, làm vết thương mau lành và ngăn ngừa lão hóa hiệu quả.

Một số hoạt chất khác của loài cây này còn có tác dụng trong việc cải thiện, tăng cường sức khỏe, giúp bổ máu, dưỡng thần và chống đau xương khớp.

Đối với những người có bệnh đau mắt hay thường xuyên bị rong kinh cũng có thể sử dụng tinh chất của dược liệu này để cải thiện nhanh chóng.

Cách dùng chè dung trong điều trị bệnh sao cho hiệu quả

Chè dung là loại dược liệu quý được ông cha ta sử dụng từ lâu. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết cách sử dụng loài cây này trong điều trị bệnh. Dưới đây là một số cách đơn giản được dùng nhiều nhất, các bạn có thể tham khảo:

Cách 1: Bài thuốc chữa đau nhức xương khớp, rối loạn tiêu hóa, giảm đau, kháng viêm

Các bạn lấy lá chè phơi khô rồi đem tán nhỏ thành bột. Bảo quản bột chè ở nơi khô ráo, thoáng mát. Mỗi ngày lấy 1 gram hòa với nước ấm và uống sau bữa ăn khoảng 30 phút.

Nước chè tuy đậm màu nhưng không chát mà có vị ngọt thanh. Vì thế, người sử dụng cảm thấy dễ chịu và thoải mái nên được rất nhiều người ưa chuộng.

Cách 2: Bài thuốc chữa đau dạ dày

Nguyên liệu cần cho một thang thuốc chữa đau dạ dày như sau:

  • Lá dung: 120 gram
  • Nam mộc hương: 40 gram
  • Hương phụ tứ chế: 60 gram
  • Mai mực sao vàng: 40 gram
  • Kê nội kim sao vàng: 20 gram

Cách thực hiện: Các bạn đem các nguyên liệu trên tán nhỏ thành bột. Mỗi lần sử dụng, lấy 8 gram bột hòa với nước ấm. Duy trì uống đều đặn mỗi ngày 2 lần trước ăn để phát huy hiệu quả cao nhất.

Cách 3: Bài thuốc hỗ trợ hệ tiêu hóa

Những người thường xuyên gặp phải tình trạng tiêu chảy, đau bụng âm ỉ có thể sử dụng bài thuốc từ trà dung như sau: 

  • Lấy 30 gram lá trà dung đã được phơi khô rồi cho vào trong ấm trà. Cho nước sôi vào tráng qua một lần rồi đổ bỏ nước. 
  • Tiếp tục cho khoảng 100 – 150 ml nước sôi vào hãm trong khoảng 10 phút là có thể lấy ra sử dụng.

Những lưu ý khi sử dụng chè dung

Chè dung mặc dù tốt và mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Tuy nhiên, để tránh gây tác dụng phục và mang đến công dụng tốt nhất, các bạn cần lưu ý những vấn đề sau khi sử dụng dược liệu này:

  • Nếu sử dụng trà dung trong việc điều trị viêm dạ dày, các bạn cần có chế độ ăn uống, nghỉ ngơi khoa học để có hiệu quả điều trị cao nhất.
  • Nên sử dụng đúng liều lượng được khuyến cáo. Nếu dùng quá liều sẽ gây phản tác dụng, làm mất đi dược tính vốn có của vị dược liệu này.
  • Những người có thể sử dụng chè dung đó là:
  • Người có chức năng tiêu hóa bị suy giảm.
  • Người bị bệnh về đường tiêu hóa như viêm đại tràng, viêm dạ dày, nhiễm khuẩn đường tiêu hóa…
  • Người thường xuyên gặp tình trạng đầy chướng bụng, khó tiêu, đi ngoài, ăn kém…
  • Người khỏe mạnh cũng có thể sử dụng dược liệu này để giải khát và tăng cường sức đề kháng.

Như vậy, chúng ta vừa tìm hiểu về chè dung và cách sử dụng đơn giản, hiệu quả. Các bạn có thể tham khảo những cách trên để cải thiện sức khỏe của mình và những người thân yêu trong gia đình một cách tốt nhất mà an toàn.

 

TTUT, BSCKII Nguyễn Thị Nhuần

Chức vụ: Cố vấn chuyên môn

Học hàm/ học vị: BS.CKII

Nơi công tác: Bệnh viện YHCT Trung Ương

Đăng ký tư vấn với chuyên gia