Ngò Rí: Công Dụng Và Các Bài Thuốc Chữa Bệnh Ít Người Biết

Ngò rí là loại rau sống quen thuộc thường được dùng làm gia vị cho các món ăn thêm thơm ngon, hấp dẫn. Tuy nhiên loại rau này cũng có rất nhiều công dụng chữa bệnh mà không phải ai cũng biết. Bài viết dưới đây sẽ cùng bạn tìm hiểu về công dụng và các bài thuốc cổ truyền từ loại rau ngò rí.

Giới thiệu về cây ngò rí

Cây ngò rí hay còn gọi là rau mùi, ngò thơm, mùi ta,… Đây là một loại rau sống quen thuộc thường có mặt trong các bữa ăn hàng ngày của gia đình. Không chỉ giúp món ăn thêm bắt mắt mà còn làm tăng thêm hương vị, giúp người dùng cảm thấy ngon miệng hơn.

Cây ngò rí xuất hiện lần đầu tiên ở vùng Tây Á, sau đó phát triển mạnh ở châu Phi và dần dần du nhập vào các quốc gia nhiệt đới, trong đó có Việt Nam. Ngoài công dụng làm đồ ăn, rau mùi còn được sử dụng để chưng cất lấy tinh dầu hoặc dùng làm nguyên liệu trong ngành công nghiệp mỹ phẩm.

Dưới đây là một số đặc điểm của cây ngò rí:

• Thân: Ngò rí là loại thực vật thân thảo, rễ cọc, chiều cao trung bình từ 30-50cm, cây phân nhiều nhánh, có màu xanh tươi rất mát mắt.
• Lá: Lá cây rau mùi rất mảnh, có nhiều lá hình răng cưa, mọc từ nhánh.
• Hoa: Hoa của cây rau mùi có màu trắng hồng, mọc thành từng cụm, thường nở ở đầu ngọn.
• Quả: Quả được tạo thành sau khi hoa tàn, quả cây ngò rí có hình cầu, đường kính từ 2-4mm. Quả non có màu xanh, khi già có màu đen, thường được thu hoạch để làm dược liệu hoặc gia vị cho các món ăn.
• Mùi: Cây rau ngò rí có mùi thơm nhẹ nhàng, dễ chịu. Tuy nhiên quả cây ngò rí lại có mùi hắc và khó ngửi.
• Thành phần hóa học của cây ngò rí: Linalool, tinh dầu, phelandren, coriandre, limonen, sắt, kali, chất xơ, tecpinen, magie, axit folic, các vitamin A, C, B, E,…

Tìm hiểu ngay ngò rí có tác dụng gì

Cây ngò rí chứa nhiều chất dinh dưỡng quý giá nên có khả năng mang đến nhiều lợi ích cho sức khỏe, có thể kể đến như sau:

1. Giúp giảm lượng cholesterol và bảo vệ hệ tim mạch

Theo nhiều nghiên cứu thực hiện trên động vật, sử dụng chiết xuất từ cây ngò rí sẽ giúp giảm đáng kể nguy cơ mắc các bệnh lý liên quan đến tim mạch. Cụ thể khi tiêu thụ thực phẩm này, lượng cholesterol LDL có hại ở cơ thể chuột đã giảm xuống nhanh chóng. Trong khi đó, nếu hàm lượng này tăng cao, nguy cơ đau tim, xơ vữa động mạch, đột quỵ và nhiều bệnh lý nguy hiểm khác sẽ xảy ra.

2. Ngò rí giúp hạ huyết áp

Thường xuyên ăn ngò rí sẽ giúp giảm lượng cholesterol gây hại trong máu, nhờ đó cũng hỗ trợ làm giảm huyết áp. Bên cạnh đó, cơ chế hoạt động của thực phẩm này tương tự như một chất lợi tiểu. Nhờ đó, nó có thể giúp cơ thể nhanh chóng đào thải được nước cũng như natri dư thừa qua đường tiết niệu. Nhờ đó làm giảm huyết áp, kiểm soát tốt bệnh và ngăn ngừa những biến chứng nguy hiểm xảy ra.

3. Ngăn ngừa ung thư

Rau ngò rí có tác dụng gì, được biết các thành phần của loại gia vị này giúp ngăn ngừa hiệu quả bệnh ung thư. Cụ thể là hàm lượng các hợp chất flavonoid, đặc biệt là apigenin và myricetin tương đối cao. Những chất này đã được khoa học chứng minh là mang lại tác dụng chống oxy hóa mạnh. Chúng giúp bảo vệ các tế bào trong cơ thể khỏi sự tấn công của gốc tự do gây biến đổi gen. Đồng thời việc tăng cường sử dụng ngò rí vào các món ăn sẽ giúp giảm nguy cơ mắc một số bệnh ung thư nguy hiểm như ung thư tiền liệt tuyến ở nam, ung thư da và ung thư vú.

4. Ngăn thiếu máu và giảm nguy cơ bị dị tật ống thần kinh cho thai nhi

Các axit folic được đánh giá là vô cùng quan trọng với quá trình tạo máu. Nó sẽ tham gia vào quá trình tái tạo tế bào hồng cầu mới, đảm bảo cơ thể luôn được cung cấp đủ máu để hoạt động. Do đó, chất này nếu được bổ sung đầy đủ vào suốt thai kỳ cũng sẽ giúp mẹ bầu ngăn chứng thiếu máu và giảm nguy cơ dị tật ống thần kinh cho thai nhi trong bụng.

Rau mùi với hàm lượng axit folic cao sẽ đáp ứng được đầy đủ nhu cầu này của cơ thể. Bạn có thể sử dụng thực phẩm để chế biến các món ăn hàng ngày mà không lo ngại về tình trạng thiếu máu và những vấn đề sức khỏe trên.

5. Hỗ trợ hạ đường huyết

Các thành phần tinh dầu và chiết xuất từ hạt ngò rí có thể giúp làm giảm lượng đường trong máu. Nhờ đó nó thúc đẩy mạnh các hoạt động của enzym làm nhiệm vụ loại bỏ đường khỏi máu. Điều này vô cùng có lợi với các bệnh nhân bị tiểu đường.

Thử nghiệm việc chiết xuất hạt rau ngò rí trên chuột có lượng đường huyết cao khoảng 20mg/kh, chỉ sau 6 giờ đồng hồ đã giảm xuống còn 4 mmol/L, đồng thời lượng insulin được giải phóng cũng nhanh chóng tăng lên. Theo đó các nhà khoa học đánh giá hiệu quả này tương đương với việc dùng thuốc trị bệnh tiểu đường Glibenclamide.

6. Cải thiện màu da và hỗ trợ làm mờ thâm

Nếu da mặt bị thâm đen hoặc nám, tàn nhang, bạn có thể lấy quả ngò rí sắc lấy nước để rửa mặt mỗi ngày. Sau một thời gian, làn da sẽ sáng đều màu hơn, cải thiện sắc tố da, đồng thời giúp chống lão hóa hiệu quả.

7. Ngò rí hỗ trợ trị di tinh và tình trạng xuất tinh sớm ở nam giới

Theo kinh nghiệm dân gian truyền lại, bạn chỉ cần lấy 4 – 10 quả ngò rí, đem sao khô cho thơm. Sau đó tán nhỏ và hãm nước uống hàng ngày thay cho trà, tình trạng di tinh và xuất tinh sớm của các quý ông sẽ nhanh chóng được cải thiện hiệu quả.

8. Chống viêm và phòng ngừa bệnh viêm khớp dạng thấp

Trong cây ngò rí sở hữu một hàm lượng lớn vitamin C và beta-carotene phong phú. Chính vì vậy, nó giúp tăng sức đề kháng và chống lại tình trạng viêm nhiễm bên trong cơ thể vô cùng tốt. Do đó, bạn có thể sử dụng thực phẩm này để phòng ngừa bệnh lý viêm khớp dạng thấp, sưng viêm, nhiễm trùng do côn trùng đốt.

9. Điều trị rối loạn kinh nguyệt

Sử dụng rau mùi đều đặn sẽ giúp chị em phụ nữ cân bằng nội tiết tố trong cơ thể. Nhờ đó giúp ổn định chu kỳ kinh nguyệt và ngăn ngừa các cơn đau bụng mỗi khi đến kỳ “đèn đỏ”.

10. Ngò rí giúp cải thiện thị lực

Trong loại rau này rất giàu vitamin A, C và các hoạt chất chống lão hóa, do đó mang đến tác dụng tăng cường sức khỏe cho đôi mắt, chống thoái hóa điểm vàng và cải thiện thị lực. Đồng thời, những người thường xuyên làm việc với máy tính, dùng ngò rí còn giúp giảm căng thẳng cho đôi mắt.

11. Bảo vệ thần kinh, não bộ và giúp tăng cường trí nhớ

Ngoài đặc tính chống viêm, rau ngò rí có thể giúp phòng ngừa một số bệnh liên quan đến não bộ như parkinson, alzheimer, hay bệnh đa xơ cứng,… Thử nghiệm chiết xuất ngò rí trên chuột đang được cho dùng thuốc gây động kinh, cho thấy có thể bảo vệ tế bào thần kinh khỏi bị tổn thương. Tác dụng này có được là do trong loại rau này chứa các chất chống oxy hóa tự nhiên.

12. Hỗ trợ giảm bớt căng thẳng và lo âu

Một số nghiên cứu trên động vật cho thấy, chiết xuất từ rau ngò rí có tác dụng xoa dịu trạng thái căng thẳng ở thần kinh trung ương và giảm lo âu hiệu quả. Hiệu quả này được đánh giá tương tự như thuốc an thần Diazepam.

13. Tăng khả năng miễn dịch cho cả cơ thể

Nhờ vào nguồn vitamin C và các khoáng chất dồi dào, cây ngò rí có khả năng cung cấp cho cơ thể một số chất giúp cải thiện hệ miễn dịch, điển hình là terpinene, tocopherols và quercetin. Cùng với đó, thành phần vitamin A trong loại rau này cũng góp phần tích cực vào việc thúc đẩy hoạt động của các tế bào bạch cầu và bạch huyết. Nhờ vậy, tiêu diệt các tác nhân gây bệnh và giúp cơ thể phòng chống bệnh tật hiệu quả hơn.

14. Ngò rí chữa sỏi thận và nhiễm trùng đường tiết niệu

Nhờ tác dụng lợi tiểu, rau mùi có khả năng kích thích tiểu tiện nhiều hơn. Điều này sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho việc loại bỏ sỏi ra khỏi thận, đồng thời làm sạch đường tiểu. Ngoài ra, nhờ đó các tổn thương viêm nhiễm trong đường tiết niệu cũng nhanh lành hơn.

15. Ngò rí hỗ trợ tăng cường cho sức khỏe xương khớp

Rau mùi có khả năng cung cấp nhiều canxi và vitamin K cho cơ thể. Nhờ những khoáng chất tuyệt vời và quan trọng này mà giúp hỗ trợ rất tốt cho sức khỏe xương khớp. Chúng giúp xương được chắc khỏe hơn, đồng thời ngăn ngừa nguy cơ loãng xương và giảm bớt các tổn thương khi gãy xương.

16. Giải độc gan

Ngò rí có tác dụng gì, một công dụng không thể bỏ qua của loại rau này được ghi nhận là giúp giải độc gan. Thực phẩm này hoạt động bằng cách giúp bổ sung các apigenin và myristicin để thúc đẩy hoạt động của enzym thải độc trong gan, cũng như tăng năng suất của chúng tốt hơn.

17. Chữa bệnh hôi miệng

Trong rau mùi chứa citronellol – một hợp chất có khả năng khử trùng cực mạnh. Chính vì vậy, nó giúp tiêu diệt các vi khuẩn gây mùi trong khoang miệng và ngăn ngừa viêm loét miệng. Nhờ đó, bạn có thể luôn sở hữu một hơi thở thơm tho, mát mẻ.

18. Tăng ham muốn tình dục cho mọi quý ông

Theo y học cổ truyền Ấn Độ, khi sử dụng rau mùi kết hợp với một số dược liệu khác sẽ giúp tăng cường sinh lý, đồng thời tăng ham muốn tình dục. Do đó, các quý ông có thể tận dụng loại rau gia vị trong các bữa ăn để tăng hương vị và cải thiện “chuyện yêu”.

19. Ngò rí giúp cải thiện chức năng tiêu hóa

Chất xơ có trong rau mùi hoạt động với chức năng tương tự thuốc nhuận tràng. Chính vì vậy, nó có khả năng kích hệ tiêu hóa, giảm buồn nôn, chống đầy hơi và làm tăng vị giác. Do đó, người bệnh có thể ăn uống ngon miệng hơn.

Ngoài ra, một số thành phần khác như cineole, lomonene, linalol, borneol,… còn có khả năng hỗ trợ tiêu diệt nấm và vi khuẩn gây hại trú ngụ trong đường ruột. Nhờ đó, còn giúp phòng ngừa và hỗ trợ điều trị bệnh tiêu chảy.

20. Giảm ho, tiêu đờm

Theo y học cổ truyền, rau mùi còn có tác dụng giảm ho, tiêu đờm và giúp sát khuẩn cổ họng. Cụ thể sử dụng thường xuyên, bạn có thể loại bỏ sạch sẽ chất nhầy bám dính ở thành họng, làm đường thở thông thoáng hơn. Qua đó, cảm giác khó chịu do bị viêm họng và các bệnh lý khác của đường hô hấp cũng được cải thiện tốt hơn.

21. Trị sạch mụn với rau ngò rí

Nhờ đặc tính tiêu viêm, kháng khuẩn tự nhiên, rau mùi thường được tận dụng để điều trị mụn trứng cá, mụn bọc. Theo đó, bạn chỉ cần ép nước cốt vào chấm trực tiếp lên các nốt mụn mỗi ngày 1 lần. Hoặc có thể kết hợp thêm với nghệ tươi để tăng hiệu quả chữa trị.

22. Hỗ trợ phòng người bệnh đậu mùa

Theo dân gian lưu truyền lại, mỗi ngày bạn chỉ cần sử dụng 1 muỗng nước ép ngò rí, hòa chung với một chút muối ăn uống liên tục 7 ngày có thể phòng ngừa bệnh đậu mùa hiệu quả. Thực tế đã chứng minh, nhiều người áp dụng và đạt được tác dụng như mong muốn.

23. Chữa bệnh lý viêm kết mạc

Lá ngò rí tươi đem rải trong bóng râm cho khô, sau đó sắc lấy nước để rửa mắt sẽ giúp chống viêm và giảm sưng đau hiệu quả. Đồng thời hỗ trợ làm dịu mắt cho những trường hợp bị viêm kết mạc.

24. Ngò rí chữa bệnh sởi không mọc đậu

Theo dân gian truyền lại, quả ngò rí có tác dụng hạ sốt và đẩy nhanh việc mọc đậu. Cách sử dụng tương đối đơn giản, bạn chỉ cần lấy 80g quả ngò rí đem nghiền nát thành bột mịn, rồi nấu chung cùng với 100ml nước và rượu trong khoảng 10 phút. Sau đó, chờ khi nguội bớt, lọc lấy phần nước phun đều khắp cơ thể (trừ phần mặt) sẽ đem lại hiệu quả rất tốt.

25. Trị bệnh lòi dom

Trong y học cổ truyền, người ta còn sử dụng quả ngò rí để trị bệnh lòi dom. Cụ thể lấy một ít quả đem đun và hun khói vào khu vực đang bị bệnh. Điều này sẽ giúp cho phần trực tràng bị sa dần dần thu lại vào trong.

26. Tác dụng lợi sữa

Phụ nữ sau khi sinh nếu bị mất sữa có thể lấy khoảng 6g quả ngò rí sắc cùng với 100ml nước. Đun sôi nhỏ lửa khoảng 15 phút, rồi tắt bếp, lọc lấy nước thuốc uống 2 lần/ngày. Kiên trì áp dụng chỉ sau vài ngày sẽ giúp đả thông tuyến sữa, gọi sữa về nhiều hơn.

27. Lọc máu

Đây là tác dụng rất tốt của rau mùi, tuy nhiên không phải ai cũng biết. Cụ thể các nghiên cứu cho thấy thành phần axit ascorbic có trong ngò rí có thể giúp loại bỏ tạp chất, các chất độc hại ra khỏi máu, cũng như cholesterol. Nhờ đó, máu sạch, cơ thể khỏe mạnh hơn để chống lại mọi loại bệnh tật.

Những đối tượng nào không nên sử dụng cây ngò rí?

Mặc dù rau ngò rí mang lại nhiều tác dụng tốt nhưng có một số đối tượng không nên dùng loại cây này là:

• Các bệnh nhân đang dùng thuốc  điều trị bệnh tiểu đường, cao huyết áp nếu muốn sử dụng ngò rí cần theo dõi chặt chẽ tình trạng sức khỏe, tốt nhất là xin ý kiến của bác sĩ chuyên khoa.
• Người có huyết áp thấp, đường huyết thấp, bị kim sang, cước khí hoặc dị ứng với loại này.
• Những đối tượng bị bệnh dạ dày cũng không nên ăn ngò rí vì có thể dẫn đến rối loạn tiêu hóa.
• Người mắc bệnh gan tránh lạm dụng ngò rí, dễ làm tăng bài tiết mật, từ đó gây hại đến gan.
• Phụ nữ đang mang thai hoặc trong giai đoạn cho con bú nên tránh sử dụng thực phẩm này. Bởi trong thành phần của rau mùi có chứa những chất có khả năng gây hại đến sức khỏe thai nhi và hoạt động bình thường của tuyến sinh dục nữ giới.
• Nam giới nên hạn chế sử dụng loại rau này, vì dùng thường xuyên có nguy cơ làm giảm lượng hormone testosterone sinh dục nam. Từ đó dẫn đến tình trạng tinh trùng yếu, hơn nữa nếu sử dụng vào ban đêm còn gây hạn chế khả năng tình dục.
• Ngoài ra, bạn chú ý sử dụng rau mùi với lượng vừa đủ, tránh lạm dụng dễ dẫn đến một số tác dụng phụ như chóng mặt, buồn nôn, đau bụng,…

Trên đây là chia sẻ của chúng tôi về những thông tin cơ bản của cây ngò rí. Mong rằng qua đây bạn có thể biết tận dụng tối ưu những hiệu quả của loại rau này, từ đó mang đến nhiều lợi ích sức khỏe cho bản thân và cả gia đình.