Những Bài Thuốc Từ Bộ Đôi “Thần Dược” Bán Chi Liên Bạch Hoa Xà
Ngày cập nhật:
08/04/2024
Biên tập viên:
Nguyễn Quỳnh
Bán chi liên bạch hoa xà là hai loại thảo dược thường được kết hợp với nhau trong rất nhiều bài thuốc hỗ trợ điều trị bệnh ung thư ở giai đoạn đầu. Các bạn có thể tìm hiểu kỹ hơn về đặc điểm và tác dụng của hai vị thuốc quý này khi kết hợp với nhau ngay sau đây.
Đặc điểm của cây bán chi liên và bạch hoa xà
Bán liên chi và bạch hoa xà được ví như bộ đôi thần dược được sử dụng rất phổ biến trong y học cổ truyền. Theo dân gian lưu truyền, hai loại dược liệu này có tác dụng chữa bệnh rất hiệu quả, nổi bật là khả năng phòng ngừa và điều trị ung thư dạ dày, cổ tử cung, thực quản,… Cụ thể về đặc điểm và tác dụng của từng cây dược liệu sẽ được chia sẻ ngay sau đây.
Cây bán liên chi
Tên gọi khác: Hoàng cầm râu, Thủy hàn tín, Thông kinh thảo, Cỏ đa niên, Thuẫn râu, Tử liên thảo…
Tên khoa học: Scutellaria barbata D.Don
Họ: Hoa môi – Lamiaceae
Đặc điểm: Bán liên chi là cây thân cỏ, mọc ở những khu đất hoang ẩm ướt, phân bố chủ yếu ở miền Bắc nước ta. Cây mọc bò dưới gốc, cao trung bình 15 – 20 cm. Thân cây bán liên chi có 4 góc, lá mọc đối xứng hai bên cành dài 1 – 2 cm, ngọn hơi mảnh, toàn bộ cây có một lớp lông ngắn bao phủ. Cây nở vào mùa xuân, hoa có màu tím, tràng hoa màu xanh, có 4 nhị hoa.
Thu hái, sơ chế: Cây bán liên chi thu hoạch vào mùa xuân hoặc mùa hè. Có thể sử dụng tất cả các bộ phận của cây rửa sạch, cắt khúc ngắn, đem đi phơi nắng hoặc sấy khô để làm thuốc chữa bệnh.
Thành phần hóa học: Scutellarin, Scutellarein, Phenol, Carthamidin, Alcaloid, Isocarthamidin, Sterol, Tanin
Tác dụng dược lý
- Trong y học hiện đại:
Theo các nghiên cứu sử dụng hoàng cầm râu trên chuột bạch, chất flavonoid scutellarein trong loại thảo dược này có khả năng ức chế hoạt động của protein kinase C trong não của chuột.
Cũng trong một số thí nghiệm lâm sàng, chiết xuất từ bán chi liên có khả năng ức chế tế bào máu ung thư. Nhưng khả năng ức chế này chỉ ở mức độ nhẹ.
- Trong y học cổ truyền:
Là loại dược liệu có tính mát, hơi đắng, có tác dụng giải nhiệt, tiêu độc, giảm sưng đau, chống lại sự phát triển của những khối u tân sinh.
Chủ trị: Rắn độc cắn, mụn nhọt sưng đau, viêm da có mủ, viêm vú, viêm gan, đau ruột thừa, xơ gan cổ trướng, áp xe phổi, ung thư,…
Sử dụng: Theo các bác sĩ, mỗi người chỉ nên sử dụng 20 – 40g hoàng cầm râu trong một ngày và không vượt quá 80g. Và có thể sắc uống hoặc giã đắp hoặc nấu nước rửa bên ngoài chỗ sưng đau.
Bạch hoa xà
Tên gọi khác: Nhị diệp lục, Giáp mãnh thảo, Xà châm thảo, Bạch hoa xà thiệt thảo, Cây lữ đồng, Cỏ lưỡi rắn trắng
Tên khoa học: Hedyotis diffusa Willd
Họ: Cà phê – Rubiaceae
Đặc điểm
Bạch hoa xà hay còn được gọi là bạch xà thiệt thảo, là loài cây mọc hoang ở các sườn đồi, bờ ruộng. Có thể tìm thấy loài cây này ở khắp nơi, từ miền Bắc đến miền Nam nước ta. Cây thuộc dạng thân thảo, mọc bò, thân cây có màu nâu nhạt, có 4 cạnh.
Lá của bạch hoa xà có hình mũi mác, thon dài, không có cuống, chỉ có duy nhất 1 gân ở chính giữa lá. Loài cây này có hoa mọc riêng lẻ từng bông và mọc ra từ các nách lá, có màu trắng, có 4 lá đài bao bọc. Quả của bạch hoa xà có chứa nhiều hạt nhỏ bên trong.
Thu hái, sơ chế: Cây thu hoạch vào mùa hạ. Khi đó có thể sử dụng toàn bộ cây để làm thuốc. Khi thu hoạch về cần rửa thật sạch rồi dùng tươi hoặc phơi/ sấy khô để dùng dần.
Thành phần hóa học: Acid oleanolic, Acid asperulosidic, Acid p-coumaric, B-sitosterol, Hydrocarbur, Sitosterol-D-glucose, Stigmasterol, Ursolic.
Tác dụng dược lý
Theo y học hiện đại
Bạch hoa xà có tác dụng trong việc giải độc do rắn cắn, giảm sản xuất tinh dịch ở nam giới, ngăn chặn quá trình phân chia của tế bào ung thư, có khả năng kháng khuẩn mạnh đối với tụ cầu vàng và trực khuẩn lỵ.
Các thí nghiệm trên chuột cho kết quả bạch hoa xà giúp ức chế sự phát triển của khối u. Khi làm thí nghiệm trên thỏ thì kết quả cho thấy loài cây này giúp cải thiện khả năng miễn dịch.
Theo y học cổ truyền
Bạch hoa xà có tính mát, vị ngọt, hơi đắng nhẹ, giúp giải nhiệt, tiêu độc, kích thích lưu thông máu, giảm sưng đau. Vị thuốc này chủ trị viêm phổi, viêm thanh quản, viêm amidan, viêm gan vàng da cấp tính, u bướu, ung nhọt, chảy máu cam, kiết lỵ cấp, rắn độc cắn, sỏi mật, nhiễm trùng đường tiết niệu…
Sử dụng: Bạch hoa xà có thể sắc uống hoặc giã nhuyễn để đắp bên ngoài chỗ sưng đau. Liều lượng sử dụng dạng tươi là mỗi ngày là từ 60 đến 320g. Nếu dùng ở dạng khô thì mỗi ngày chỉ sử dụng 40 – 80g sắc uống.
Công dụng của bán liên chi bạch hoa xà
Nhiều người ví cây bán liên chi và bạch hoa xà là bộ đôi thần dược. Chúng được y học cổ truyền kết hợp cùng với nhau trong rất nhiều bài thuốc điều trị bệnh ung thư. Vậy hai loại dược liệu này có tác dụng chữa những bệnh gì và cách sử dụng như thế nào?
Tác dụng của bán chi liên và bạch hoa xà thiệt thảo
Thực tế qua các nghiên cứu trong ống nghiệm, trên cơ thể động vật thí nghiệm đã cho thấy hiệu quả tích cực của hai vị thuốc này. Những tác dụng khi sử dụng kết hợp hai vị thuốc bán liên chi và bạch hoa xà thiệt thảo phải kể đến như: giải độc, giảm sưng đau phù nề, tiêu u bướu.
Đặc biệt, có rất nhiều bài thuốc từ hai loại thảo dược này giúp ức chế sự phân chia của tế bào ung thư, chống lại sự phát triển của khối u tân sinh, từ đó có thể phòng ngừa và hỗ trợ điều trị ung thư hiệu quả. Các loại bệnh ung thư có thể sử dụng như: ung thư mũi họng, ung thư gan, ung thư phổi, ung thư thực quản, ung thư bàng quang, ung thư cổ tử cung,…
Bài thuốc sử dụng bán liên chi bạch hoa xà để chữa bệnh
Tùy theo trường hợp bệnh mà việc sử dụng liều lượng của bạch hoa xà và bán liên chi cũng như các loại dược liệu bổ sung sao cho phù hợp.
- Chữa u nhọt, ung bướu
Lấy 120g bạch xà hoa thiệt thảo, 60g bán chi liên tươi rửa sạch, để ráo nước. Sau đó đem sắc uống nước hoăc giã nát để đắp lên chỗ đau.
- Bài thuốc từ bán chi liên bạch hoa xà thiệt thảo xạ đen giúp bổ thận, ngăn ngừa ung thư
Lấy một lượng bằng nhau của các loại thảo dược bạch hoa xà, bán liên chi, hoàng kỳ, đương quy rửa sạch. Sau đó đem phơi hoặc sấy khô rồi tán thành hỗn hợp bột mịn. Sử dụng bột pha với nước uống mỗi ngày theo liều lượng thầy thuốc chỉ định.
- Điều trị bệnh ung thư gan
Lấy 20g bạch hoa xà và 20g bán liên chi, tiểu kim bất hoán và cườm thảo mềm mỗi loại 15g, rửa với nước sạch nhiều lần để loại bỏ bụi bẩn rồi để ráo nước. Cho tất cả các nguyên liệu trên vào ấm sắc lấy nước để uống, chia làm 3 lần uống trong ngày. Nếu ngày nào cũng uống như vậy, người bệnh sẽ giảm nhẹ các triệu chứng do ung thư gan gây ra.
- Điều trị ung thư phổi
Lấy 50g bạch hoa xà; 30g bán chi liên; sa sâm bắc, chính hoài và ngư tinh thảo mỗi loại 30g, dây tóc tiên, mạch môn, khổ thái, tri mẫu, keo lừa (a giao), tang diệp mỗi loại 9g; tam thất và quốc lão mỗi loại 3g, 12g bạch phục linh; 15g địa hoàng. Cho các nguyên liệu đã chuẩn bị ở trên vào ấm để sắc lấy nước uống.
- Bán liên chi bạch hoa xà điều trị ung thư thực quản
bán chi liên và bạch hoa xà mỗi loại 16g, thêm 20g mạch môn, 16g địa hoàng, 20g huyền sâm, 16g bắc sa sâm, 20g diếp hoang, 16g nam sa sâm, 12g chi tử, 20g tần quy, 12g hạ thảo khô, 20g vi kinh tươi, 12g bạch anh, 20g tỳ bà diệp tươi, 8 – 10 g thượng thảo. Đem tất cả nguyên liệu trên đi sắc lấy nước uống hàng ngày để cải thiện tình trạng khó nuốt, đau rát ở lưng ngực.
- Ung thư mũi họng
Mỗi thang thuốc bao gồm: bạch hoa xà, tử thảo, huyết căn mỗi loại 30g; 60g bán chi liên và cam cổ đằng mỗi loại 60g; can thiềm bì, cấp tính thử mỗi loại 12g, thiên long, củ chóc, quốc lão, mã tiền tử mỗi loại 6g. Mỗi ngày sắc 1 thang thuốc như trên để lấy nước cho người ung thư mũi họng uống.
- Ung thư bàng quang
Lấy 15g hoàng cầm râu và 15g bạch hoa xà; thêm bạch anh, thổ tỳ giải, long đởm thảo, mộc ban sao, thử vĩ cầm, sài hồ, địa hoàng, trạch tả, mã đề thảo mỗi loại 12g; 10g mộc thông; 20g hoạt thạch; 16g biển súc; 10g cù mạch. Tất cả cho vào ấm sắc lấy nước uống đều đặn hàng ngày để kiểm soát triệu chứng của bệnh.
- Bán chi liên bạch hoa xà xạ đen chữa ung thư cổ tử cung
Đối với những bệnh nhân ung thư cổ tử cung, mỗi ngày nên uống 1 thang thuốc sắc bao gồm các nguyên liệu: 30g bạch hoa xà, 15g bán chi liên, 30g thổ phục linh, 12g sinh ý dĩ, 9g mao truật, 9g xích thược, 9g biển súc, 15g độc cước liên, 6g hoàng bá.
Lưu ý khi sử dụng bán chi liên bạch hoa xà chữa bệnh
Bên cạnh việc sử dụng đúng liều lượng theo chỉ định của thầy thuốc và bác sĩ, trước khi sử dụng các bài thuốc có bán liên chi bạch hoa xà để chữa bệnh, bạn cần lưu ý:
- Trong quá trình uống thuốc, hạn chế tối đa việc sử dụng rau muống, đậu xanh, chè khô
- Nên uống thuốc vào lúc bụng rỗng, trước ăn 1 giờ hoặc sau khi ăn 2 giờ để thuốc hấp thu vào cơ thể tốt nhất
- Uống thuốc đều đặn theo chỉ định
- Bài thuốc từ cây bán liên chi và bạch hoa xà có hiệu nghiệm hay không còn phụ thuộc vào tình trạng ung thư và cơ địa của mỗi người
- Không sử dụng cho phụ nữ có thai, đang cho con bú và trẻ nhỏ
- Sau 1 đến 2 tháng dùng thuốc, người bệnh nên đi khám để kiểm tra hiệu quả của thuốc
Như vậy, bán chi liên bạch hoa xà là hai loại dược liệu quý, đem lại hiệu quả tích cực trong việc hỗ trợ điều trị bệnh ung thư. Hy vọng những thông tin chia sẻ ở trên đã giúp bạn hiểu chi tiết hơn về tác dụng của bộ đôi thần dược này cũng như biết cách sử dụng chúng làm thuốc để chữa bệnh.