Dây Thìa Canh

Ngày đăng: 27/06/2022 Biên tập viên: Nguyễn Quỳnh
4.6/5 - (22 bình chọn)

Dây thìa canh thường được biết đến là một loại dược liệu có tác dụng chữa bệnh tiểu đường hiệu quả. Ngoài thông tin đó ra, không nhiều người biết tường tận về cây thuốc “thần dược cho người tiểu đường” này. Trong bài viết dưới đây, chúng tôi sẽ giúp bạn nắm rõ đặc điểm của dây thìa canh, các dạng cây dây thìa canh, dây thìa canh có tác dụng gì và cách sử dụng dây thìa canh cùng những lưu ý khi dùng dây thìa canh chữa bệnh. 

Đặc điểm của dây thìa canh

Dây thìa canh là dược liệu thân thảo, có thể sử dụng cả thân, lá, hoa và rễ. Đây là loại dược liệu được dùng phổ biến không chỉ ở Việt Nam, mà còn được dùng trong nhiều bài thuốc ở Ấn Độ và Trung Quốc.

Dây thìa canh có thể phát triển dài đến 10m. Thân cây chia thành từng lóng dài từ 8 – 12cm, đường kính thân cây mảnh và nhỏ, chỉ khoảng 3mm. Cây có hoa nhỏ, màu vàng và có thể phát triển thành quả đại. Hạt thìa canh dẹp và có lông mào. Khi quả chín rụng thì vỏ tách đôi, có hình dáng giống như chiếc thìa. Vì thế, người ta dựa vào hình dáng quả của cây mà đặt tên là “thìa canh”.

Đặc điểm của dây thìa canh
Đặc điểm của dây thìa canh

Dược chất có trong cây thìa canh

Trong thìa canh có chứa hoạt chất GS4 – tên khoa học là Gymnema Sylvestre, được kiềm hóa ở lần thứ tư, nên đặt là “GS4”. Hoạt chất này có tác dụng tăng cường khả năng sản xuất insulin ở tuyến tụy. Nhờ đó giúp cơ thể cân bằng đường huyết một cách tự nhiên.

Đồng thời, hoạt chất này cũng giúp ngăn chặn sự hấp thu đường ở ruột trong quá trình tiêu hóa. Lượng đường trong thực phẩm sẽ hạn chế được chuyển hóa vào máu. Từ đó giúp giảm chỉ số đường huyết đáng kể.

Bên cạnh đó, trong lá thìa canh còn chứa peptide Gumarin. Đây là chất giúp làm mất vị giác với đường. Tuy nhiên, chất này chỉ có khả năng hoạt động khi sử dụng lá thìa canh còn tươi.

Phân loại dây thìa canh

Để phân loại dược liệu này, người ta thường dựa vào đặc điểm hình thái và phương pháp chế biến. Dưới đây là các phân loại dây thìa canh thường được sử dụng:

Phân loại theo phương pháp chế biến

  • Dây thìa canh khô: Dây thìa canh khô được thu hoạch, sơ chế, làm sạch rồi phơi khô. Để làm dây thìa canh khô, có thể dùng cách truyền thông là thái nhỏ, sau đó phơi nắng hoặc dùng lò sấy. Ngày nay, một số cơ sở chế biến thìa canh khô hiện đại còn áp dụng phương pháp sấy lạnh nguyên cây để đảm bảo giữ được nguyên vẹn dược chất trong thìa canh. Sau khi sấy lạnh, thìa canh sẽ được làm vụn và bảo quản.
  • Dây thìa canh tươi: Dây thìa canh tươi là loại thìa canh được thu hái trực tiếp từ vườn và đưa vào sử dụng luôn. Dây thìa canh tươi sẽ được dùng để đun nước uống, nhai trực tiếp hoặc đưa vào các nhà máy chế biến dược phẩm, thực phẩm chức năng từ thìa canh.
Dây thìa canh khô được sử dụng rộng rãi hơn vì dễ chế biến, dễ bảo quản
Dây thìa canh khô được sử dụng rộng rãi hơn vì dễ chế biến, dễ bảo quản

Phân loại theo đặc điểm hình thái

  • Dây thìa canh lá nhỏ: Dược liệu thìa canh lá nhỏ hay còn gọi là thìa canh thường, cây bé và có nhựa màu trắng. Dược chất trong cây thìa canh lá nhỏ không nhiều. Để phân biệt thìa canh lá nhỏ, người ta thường nhai thử một phiến lá tươi, sau đó ăn đồ ngọt. Nếu vẫn cảm thấy được vị ngọt hoặc thời gian mất vị giác với đường không lâu thì là cây thìa canh lá nhỏ.
  • Dây thìa canh lá to: Dây thìa canh lá to cũng có phiến lá bầu dục, nhưng lá to hơn khi so sánh với thìa canh lá nhỏ. Nhựa thìa canh lá to có màu vàng. Dược tính của thìa canh lá to cũng mạnh hơn, đem lại hiệu quả lâu hơn so với thìa canh lá nhỏ. Với ưu điểm lá lớn hơn, dược tính mạnh hơn, không có độc tính nên thìa canh lá to được nhân giống và nuôi trồng tại các vườn dược liệu.

Dây thìa canh có tác dụng gì? Chuyên gia tư vấn

Theo Ts.Bs Nguyễn Thị Vân Anh, hiện tại là Viện trưởng Viện Nghiên cứu và phát triển Y dược học cổ truyền dân tộc, thìa canh có thể chữa được rất nhiều bệnh khác nhau nhờ các tác dụng kỳ diệu của dược liệu này. Để biết cây thìa canh chữa bệnh gì, chúng ta cần nắm được tác dụng mà các dược chất trong dược liệu này mang lại cho cơ thể.

Dây thìa canh có tác dụng gì?
Tác dụng chữa bệnh tiểu đường của thìa canh

Trong thân cây thìa canh có hoạt chất Gymnema Sylvestre. Đây là hoạt chất có nhiều acid gymnemic. Acid này có tác dụng:

  • Tăng sinh tế bào Beta tại tuyến tụy của cơ thể người
  • Ức chế khả năng hấp thụ đường tại dạ dày
  • Ức chế khả năng tạo glucose trong gan
  • Kích thích enzyme tiêu thụ đường ở mô cơ.

Từ đó tác động gián tiếp sản sinh insulin và giúp cơ thể cân bằng được chỉ số đường huyết một cách tự nhiên. Với khả năng tác động này, thìa canh đem lại tác dụng chữa được đa dạng bệnh, gồm: Tiểu đường, mỡ máu, mỡ gan, thận,… đều rất hiệu quả.

Sử dụng thuốc dây thìa canh chữa tiểu đường

Dây thìa canh chữa tiểu đường nhờ có hoạt chất GS4. Hoạt chất này có khả năng tác động lên quá trình hấp thu đường ở ruột người bệnh tiểu đường. Nhờ đó, cơ thể sẽ giảm lượng đường được hấp thu.

Tiếp đó, hoạt chất GS4 tác động vào quá trình tăng sản xuất và tăng hoạt tính của insulin ở tuyến tụy, kích thích gia tăng lượng men sử dụng đường ở các mô. Từ đó đem lại hiệu quả ổn định đường huyết, cải thiện sức khỏe người bệnh tiểu đường.

Uống cây thìa canh hỗ trợ giảm mỡ máu

Hoạt chất GS4 trong thìa canh là một hoạt chất “đa năng”. Không chỉ tham gia vào quá trình chuyển hóa và điều tiết đường, insulin trong cơ thể, GS4 còn tác động đến quá trình đào thải cholesterol bằng cách kích thích cơ thể tăng bài tiết cholesterol qua đường tiêu hóa và thải ra đường hậu môn.

Nhờ đó, lượng cholesterol trong máu được đào thải, chỉ số mỡ máu cũng được cải thiện thấp hơn

Dây thìa canh giúp ổn định đường huyết, giảm chỉ số HbA1c

Không chỉ giúp người bệnh tăng cường lượng insulin, cải thiện chức năng tuyến tụy, giảm lượng cholesterol trong máu, thìa canh còn cải thiện chỉ số HbA1c. Đây là chỉ số phản ánh tình trạng kiểm soát đường của bệnh nhân tiểu đường.

GS4 trong thìa canh giúp kiểm soát lượng đường trong máu, giảm lượng đường trong máu nên nhờ đó giúp chỉ số HbA1c được ổn định. Khi chỉ số này ổn định, sức khỏe của người bệnh tiểu đường cũng được cải thiện.

Cách sử dụng dây thìa canh chữa bệnh

Không chỉ mang lại hiệu quả đa tác dụng giúp người bệnh cải thiện sức khỏe, thìa canh còn là một dược liệu dễ sử dụng. Theo Ts.Bs Nguyễn Thị Vân Anh, các bài thuốc dây thìa canh có thể sử dụng bằng bất kỳ phương pháp nào cũng đều mang lại hiệu quả tích cực. Tùy theo nhu cầu và điều kiện người bệnh, thìa canh có thể sử dụng theo 3 cách sau: sử dụng thìa canh tươi, sấy khô hoặc sử dụng các sản phẩm bào chế từ cây thìa canh.

Cách sử dụng dây thìa canh chữa bệnh 
Dùng dây thìa canh khô pha trà để chữa bệnh

Sử dụng dây thìa canh tươi

Để sử dụng thìa canh tươi, người bệnh nên lựa chọn lá bánh tẻ và ngọn thìa canh. Mỗi lần đun, chỉ cần 1 lượng 90 – 100 gram lá tươi với 1,5l nước. Đun với lửa vừa, đến khi nước sôi và cạn dần còn khoảng 1l nước lá thì có thể bắc ra, để nguội và sử dụng.

Nước lá thìa canh mới đun nên sử dụng trong ngày, dùng sau bữa ăn từ 15 – 20 phút. Nên uống từng ngụm nhỏ để hoạt chất thẩm thấu đều vào cơ thể.

Sử dụng dây thìa canh khô

Đối với dây thìa canh khô, người bệnh cần làm sạch sản phẩm trước khi dùng. Đun 50 gram thìa canh khô với 1,5 lít nước. Đun lửa nhỏ đến khi cạn còn khoảng 700ml nước là được. Nước thìa canh khô cũng sử dụng tương tự như nước thìa canh tươi. Nước thuốc này có thể sử dụng hàng ngày nhưng không nên dùng thay nước lọc.

Sử dụng sản phẩm bào chế từ cây thìa canh

Đối với các sản phẩm được bào chế từ thìa canh, tùy theo loại sản phẩm mà sẽ có cách sử dụng khác nhau. Ví dụ như trà dây thìa canh thì sẽ dùng để hãm với nước nóng, hay cao thìa canh thì có thể dùng ăn trực tiếp hoặc pha loãng để uống.

Đối với các sản phẩm được bào chế từ thìa canh, tốt nhất người bệnh nên đọc kỹ hướng dẫn sử dụng trước khi dùng. Bên cạnh đó, cần tham khảo ý kiến bác sĩ và tuân thủ đúng liều lượng mà nhà sản xuất khuyến nghị.

Lưu ý khi sử dụng dây thìa canh

Khi sử dụng thìa canh chữa bệnh, quan trọng nhất là chọn mua đúng loại thìa canh chuẩn. Dây thìa canh chuẩn là cây được chọn đúng giống thìa canh lá to. Cây được trồng ở những vùng đất sạch, nguồn nước không bị ô nhiễm và được cung cấp đủ chất dinh dưỡng. Có như vậy thì cây mới đảm bảo phát triển tốt, có đủ dược chất mà không chứa độc tố.

Bên cạnh đó, khi sử dụng thìa canh, cần chú ý tham khảo ý kiến bác sĩ, chuyên gia có chuyên môn. Tùy theo tình trạng bệnh mà sử dụng đúng và đủ liều lượng, tránh sử dụng thừa sẽ ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe. Không tự ý kết hợp thìa canh với các loại thuốc tây hoặc dược liệu khác khi chưa hiểu rõ tính chất của các loại dược liệu.

Trong thời gian sử dụng thìa canh cũng không nên chủ quan. Cần tích cực theo dõi và kiểm tra các chỉ số để đảm bảo thìa canh đang sử dụng là thìa canh chuẩn và có tác dụng trên cơ thể của người bệnh.

Nhận biết dược liệu thìa canh thật – giả

Tuy thìa canh có những đặc điểm nhận biết rất riêng biệt, nhưng trên tự nhiên vẫn có đến hơn 3000 giống cây khác có hình dáng tương tự dược liệu này. Do đó, khi sử dụng thìa canh chữa bệnh thì người bệnh cần lựa chọn cực kỳ kỹ lưỡng để tránh mua phải dây thìa canh giả.

Đặc điểm nhận biết dây thìa canh thật - giả 
Đặc điểm nhận biết thìa canh thật – giả

Đối với dây thìa canh tươi, để phân biệt thật – giả thì người tiêu dùng chỉ cần nhai thử một lượng lá nhỏ. Nếu lá có hương thơm dễ chịu và làm mất vị giác ngọt cho người nhai trong khoảng thời gian từ 2 – 4 giờ thì là lá thìa canh thật, chất lượng cao.

Đối với dây thìa canh khô, nếu là sản phẩm tốt, đạt tiêu chuẩn, được chế biến từ thìa canh chuẩn thì vẫn giữ được màu xanh và hương thơm ngay cả khi đã được sấy khô. Khi ủ hoặc đun nước, thìa canh khô đạt tiêu chuẩn sẽ cho nước màu nhạt, vị thơm và ngọt rõ, đọng lại lâu trong miệng.

Dây thìa canh bao nhiêu tiền 1kg?

Hiện nay, trên thị trường chủ yếu kinh doanh thìa canh khô dưới nhiều tên thương hiệu khác nhau. Chất lượng thìa canh của mỗi thương hiệu đều có sự chênh lệch rất rõ rệt. Do vậy, dây thìa canh giá bao nhiêu phụ thuộc phần lớn vào mức độ uy tín của thương hiệu và chất lượng sản phẩm.

Thông thường, giá tiền 1kg dây thìa canh khô không có nhãn mác thường dao động từ 80.000 – 120.000 đồng/kg. Đối với loại thìa canh khô cao cấp, có đầy đủ thông tin xuất xứ, nguồn gốc, nhãn mác… giá thành 1kg có thể lên đến 200.000 đồng/kg.

Dây thìa canh là sản phẩm mang lại giá trị kinh tế cao. Vì thế, nguy cơ xuất hiện sản phẩm thìa canh giả, bị trộn lẫn thực vật không phải dược liệu để lái buôn kiếm lời là rất cao. Để đảm bảo mua được sản phẩm tốt, giá thành hợp lý, người tiêu dùng cần lựa chọn và phân biệt dây thìa canh thật – giả một cách kỹ lưỡng để bảo vệ quyền lợi của mình.

Bên cạnh đó, người tiêu dùng nên lựa chọn những nơi cung cấp thìa canh đảm bảo như Vierfarm để mua được dược liệu giá tốt với chất lượng cao. Tại Vietfarm, chi phí cho một 500gram thìa canh sấy khô theo công nghệ mới nhất là 95.000 đồng. Sản phẩm được đóng gói túi có khóa zip, vừa tiện lợi bảo quản cho người dùng, vừa tăng chất lượng bảo quản.

Với mức giá này, người tiêu dùng không chỉ nhận được sản phẩm thìa canh chuẩn GACP – WHO mà còn nhận được hướng dẫn, tư vấn sử dụng sản phẩm. Do vậy,  bạn có thể yên tâm mua dược liệu tại Vietfarm để nhận được chất lượng sản phẩm, dịch vụ tốt nhất hiện nay.

Dây thìa canh bán ở đâu?

Tuy mới được đưa vào phát triển mạnh trong thời gian không lâu, nhưng thìa canh được bán rất rộng rãi trên thị trường Việt Nam. Đặc biệt là thị trường dây thìa canh bán tại Hà Nội, Hồ Chí Minh và các thành phố lớn thì vô cùng nhộn nhịp. Các sản phẩm thìa canh thật giả lẫn lộn, rất khó để mua được sản phẩm tốt.

Do vậy, nhiều người đã cất công tìm đến các vườn chuyên canh tác dược liệu để tìm mua thìa canh khô chất lượng cao. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết ở đâu bán dây thìa canh tốt hoặc vùng dược liệu tốt. Hơn nữa, cách mua này rất mất công di chuyển cho người tiêu dùng.

Thay vì đến tận vườn dược liệu, người bệnh nên tham khảo mua tại Trung tâm dược liệu Vietfarm. Đây là trung tâm có hệ thống vườn dược liệu và nhà máy sản xuất dược liệu thành phẩm chất lượng tốt hàng đầu Việt Nam.

Dây thìa canh tại Vietfarm được bảo đảm đạt chuẩn của Bộ Y tế, nuôi trồng trong điều kiện đất và nguồn nước sạch, không ô nhiễm, không sử dụng phân bón hóa học. Dược chất trong thìa canh Vietfarm vì thế có chất lượng hơn hẳn nhiều sản phẩm thìa canh thường trên thị trường.

Dây thìa canh Vietfarm đảm bảo chất lượng
Dây thìa canh Vietfarm đảm bảo chất lượng

Hơn nữa, cây thìa canh tại Vietfarm cũng có mức giá rất kinh tế, phù hợp với thu nhập của người Việt và xứng đáng với chất lượng sản phẩm. Mua dược liệu thìa canh tại Vietfarm, bạn không chỉ nhận được sản phẩm chất lượng cao. Mà còn gián tiếp đóng góp một phần công sức vào công cuộc cải thiện hệ sinh thái môi trường và giúp đỡ hàng ngàn công nhân lao động tại nông thôn.

Với những hiệu quả mà thìa canh mang lại, loại dược liệu này được ví như “thần dược”, có thể sử dụng cho mọi đối tượng. Đặc biệt, người bị bệnh tiểu đường, người già và những người có thói quen ăn uống kém lành mạnh thì càng nên sử dụng dược liệu thìa canh để bảo vệ sức khỏe. Vì thế, mỗi gia đình nên có trong nhà dược liệu này để sử dụng thường xuyên. Tốt nhất nên mua dây thìa canh của thương hiệu Vietfarm để được đảm bảo chất lượng dược liệu cao cấp và an toàn nhất.

Bác Sĩ Nguyễn Thị Nhuần

Nơi công tác: Trung Tâm Nghiên Cứu Và Ứng Dụng Thuốc Dân Tộc

Đăng ký tư vấn với chuyên gia